2.1 ์ค๋
์ท ๋ชจ๋ธ(Snapshot Model)
์ค๋
์ท ๋ชจ๋ธ์ ๋ ์ง์ ์ ์ค๋
์ท ์ด๋ฏธ์ง๋ฅผ ํตํด ์๋์ ์์น๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๋ ๋ฐฉ์์ด๋ค [15]. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ค๋
์ท ๋ชจ๋ธ ์ค ํ์ฌ(Current) ์ง์ ๊ณผ ๋ชฉํ(Home)์ง์ ์์ ์ดฌ์๋ ์ค๋
์ท์์ ๊ด์ธก์ด ๊ฐ๋ฅํ ๋๋๋งํฌ์ ํ๊ท ํฉ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ
ํ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ (ALV Method)์ ์ฌ์ฉํ์๋ค.
2.1.1 ALV(Average Landmark Vector)
๊ทธ๋ฆผ. 1. ALV ๋ฐฉ๋ฒ : ๋ ์์น์์ ๋ฐ๋ผ๋ณธ ๋๋๋งํฌ๋ค์ ํ๊ท ๋ฐฉํฅ๋ฒกํฐ๋ก ํ ๋ฒกํฐ ๊ณ์ฐ
Fig. 1. ALV Method : Homing vector using landmark vectors at two locations
ALV(Average Landmark Vector) ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ค๋
์ท์์์ ๊ณตํต๋ ๋๋๋งํฌ์ ์์น ํ๊ท ๋ฒกํฐ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ํตํด ๋ ์์น์ ์๋์ ๋ฐฉํฅ์ ์ถ์ ํ๋
์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ด๋ค.
์ฌ์ฉ๋ cur ํ์๋ ํ์ฌ (current) ์์น์์์ ๋๋๋งํฌ์ ํ๊ท ๋ฒกํฐ, tar ํ์๋ ๋ชฉํ (target) ์์น์์์ ๋๋๋งํฌ์ ํ๊ท ๋ฒกํฐ๋ฅผ
๋ํ๋ธ๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 1๊ณผ ์ (1)์ ํ์ฌ(current) ์ง์ ๊ณผ ๋ชฉํ(target) ์ง์ ์์์ ๋์ผํ ๋๋๋งํฌ์ ํ๊ท ๋ฒกํฐ๋ฅผ ํตํด ํ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์ถ์ ํด๋ด๋ ๊ณผ์ ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์๋ค. ์์์
ํ ์ง์ (current)์์ ์๋์ ์์น(target)์ผ๋ก ํฅํ๋ ๋ฐฉํฅ๋ฒกํฐ๋ ๋ ์ง์ ์์ ๋ฐ๋ผ๋ณธ ๋๋๋งํฌ๋ค์ ๋ฐฉํฅ๋ฒกํฐ๋ค์ ํ๊ท ํฉ ๋ฒกํฐ์ ์ฐจ์ด๋ก ๊ตฌํ
์ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๊ณผ์ ์์ ์ค์ํ ๊ฒ์ ๋ ์์น์์ ํ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ณ์ฐํจ์ ์์ด์ ๋์ผํ ๋๋๋งํฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ์ฌ์ผ ํ๋ค๋ ์ ๊ณผ ๋ฐฉ์๊ฐ(Compass)์ ๋ณด๋ฅผ
๊ฐ๊ณ ์์ด์ ์ด๋ค ์์น์์๋ ๊ฐ์ ๋ฐฉํฅ์ ์งํฅํจ์ ์ ์ ๋ก ํ๋ค.
2.1.2 ๋๋๋งํฌ ๊ฒ์ถ
์ค๋
์ท์์ ๋๋๋งํฌ ์ถ์ถ์ ์์์ ์์ง ์ฃ์ง(Vertical Edge)์ ์ฝ๋ ํน์ง์ ์ ํ์ฉํ์ฌ ์ฌ์ฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ํด๋น ๊ธฐ์กด ์ฐ๊ตฌ์ ๊ธฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ [22,25]์์๋ Hough Transform, HOG ๋ฑ์ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ด์ฉํด์ ์์ง ์ฃ์ง๋ฅผ ๊ฒ์ถํ์ฌ ๋๋๋งํฌ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฐฉ์ (๋ฐฉ๋ฒ1)๊ณผ SIFT๋ฅผ ํตํด ์ถ์ถํ
์ฝ๋ํน์ง์ ์ ๋๋๋งํฌ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฐฉ์ (๋ฐฉ๋ฒ2)์ผ๋ก ALV ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ์๋ค. ์์ ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํน์ ํํ์ ๋๋๋งํฌ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ถฉ๋ถํ ์์
๋๋๋งํฌ ๊ฒ์ถ์ด ๊ฐ๋ฅํ ํ๊ฒฝ์์๋ ์ถฉ๋ถํ ํ์ฉ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ๋ํ ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์ ์์น๊ฐ ๋ณํํ๋๋ผ๋ ๊ฐ๊ฐ์ ํน์ง์ ๊ฐ์ ์ ์ฌ์ฑ์ ํตํด ๋งค์นญ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
2.1.3 ์์ง์ฃ์ง ๋๋๋งํฌ ๋ฐฉ์ (๋ฐฉ๋ฒ 1)
์ผ๋ฐ์ ์ธ ์ค๋ด ํ๊ฒฝ์์ ํ์ฉ์ด ์ฉ์ดํ ๋๋๋งํฌ๋ก ์์ง์ฃ์ง(Vertical Edge)๋ฅผ ์๊ฐํด ๋ณผ ์ ์๋ค. ์์ง์ฃ์ง๋ ์ด๋ ์ด๋ฏธ์ง์์ ํ๋
ธ๋ผ๋ง ์ด๋ฏธ์ง๋ก์
๋ณํ์์ ๋ฐ์ํ๋ ์๊ณก(Warping)์ ๋น๊ต์ ๊ฐ์ธํ ํน์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ๋จ์ผํ ์์น(๋ฐฉ์๊ฐ)๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ฏ๋ก ๋๋๋งํฌ ์ฌ์ฉ์ผ๋ก ์ ํฉํ๋ค. ์ด๋ฏธ์ง๋ก๋ถํฐ ์์ง์ฃ์ง(Vertical
Edge)๋ฅผ ์ฐพ๊ธฐ ์ํด์ ์์์ฒ๋ฆฌ ๊ธฐ๋ฒ ์ค ํํ๋ณํ(Hough Transform)์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ํํ๋ณํ์ ์ด์ง ์ด๋ฏธ์ง(Binary Image)๋ฅผ
๊ธฐ์ค์ ์ผ๋ก๋ถํฐ์ ๊ฑฐ๋ฆฌ์ ๊ฐ๋๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง ํํํ๋ฉด(Hough Plane)์ผ๋ก ๋ณํํ์ฌ ์ํ๋ ๊ฐ๋์์ ์๊ณ์ ์ด์์ ๊ฐ์ ๊ฐ์ง ์ฃ์ง(Edge)์ ๊ฒ์ถํด์ค๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 2๋ ์ด๋ฏธ์ง์์ ํํ๋ณํ์ผ๋ก ๊ฒ์ถํ ์์ง์ฃ์ง๋ฅผ ๋ณด์ฌ์ค๋ค. ์์์์ ์ข์ฐ์ ๋ฐ๊ธฐ ๋ณํ๊ฐ ํฐ ์ฃ์ง๋ฅผ ๊ฒ์ถํด ์ฃผ๋ฉฐ, ์ฃ์ง์ ๊ธธ์ด๋ ์กฐ์ ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 2. ํํ๋ณํ์ ํตํ ์์ง์ฃ์ง ๊ฒ์ถ
Fig. 2. Vertical edge by Hough transform
๊ทธ๋ฌ๋ ๊ฒ์ถ๋ ์์ง์ ๋ค์ ๋งค์นญ์ ์ํ ๊ณ ์ ๊ฐ์ด ์๋ ์ํ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋งค์นญ์ ์ํด ์์ง์ ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์ผ์ ๊ตฌ์ญ์ HOG(Histogram Of Gradient)
๊ฐ์ ๊ณ์ฐํ์๋ค. ํํ๋ณํ์ผ๋ก ๊ฒ์ถ๋ ๋๋๋งํฌ ํ๋ณด๋ค์ ์์ง์ ์ธ๊ทผ์ HOG์ ๊ฒฐ๊ณผ๊ฐ์ ๋น๊ตํ์ฌ ๋งค์นญํ๋ฉฐ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๊ณ๊ฐ ์ดํ์ธ ๋งค์นญ์ ๋ํด์๋ ๋๋๋งํฌ๋ก
์ธ์ ํ๋ฉฐ ALV ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๋ฐ๋ผ ํ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๋๋ฐ ์ฌ์ฉํ๋ค (๊ทธ๋ฆผ 3).
๊ทธ๋ฆผ. 3. ์์ง์ฃ์ง ๋๋๋งํฌ ๋ฐฉ์
Fig. 3. Landmark Using vertical edge method
2.1.4 ์ฝ๋ ํน์ง์ ๋๋๋งํฌ ๋ฐฉ์ (๋ฐฉ๋ฒ 2)
SIFT (Scale-Invariant Feature Transform), SURF (Speeded Up Robust Features) ๋ฑ์ ๋ชจ๋
์์์ ์ฝ๋ ํน์ง์ ๊ฒ์ถ์ ์ํด ์ฌ์ฉํ๋ ๋ํ์ ์ธ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ด๋ค [23,27]. ์ฝ๋ ํน์ง์ ์ ์ด์ฉํ๋ ๋ฐฉ์์ ๋ ์ง์ ์ ์ค๋
์ท์์ ํน์ง์ ์ ๊ฒ์ถํ ํ ๊ฒ์ถ๋ ํน์ง์ ๋ค์ ๋๋๋งํฌ๋ก ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋๋๋งํฌ ๋ฒกํฐ๋ค์ ํฉ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ
ํ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ตฌํ๋ ๋ฐฉ์์ด๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ํน์ง์ ๋ค์ Feature Value๋ก ํํ๋๋ ์ ์ฌ๋์ ๋ฐ๋ผ ๋งค์นญํ๋ ๋ฐฉ์์ ๊ทธ๋ฆผ 4์ ๊ฐ์ด ๋ค์์ ๋ถ์ ํํ ๋งค์นญ์ด ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 4. SURF ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ํตํ ํน์ง์ ๋งค์นญ
Fig. 4. Feature matching by SURF
์ด์ ์ ์ฐ๊ตฌ [22]์์๋ ์ด๋ฌํ ๋ฌธ์ ์ ์ ํด๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด ๊ฐ์ฅ ์ ์ฌ๋๊ฐ ๋์ ํน์ง์ ๋งค์นญ์ ์ผ๋ถ๋ง์ ํ์ฉํ์ฌ ALV ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๋ ํํธ, ์ ์ฌ๋์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ์ค์น(Weight)๋ฅผ
๋ถ์ฌํ์ฌ ๋ฒกํฐ ๊ณ์ฐ์ ๊ธฐ์ฌ๋๋ฅผ ์ฐจ๋ฑ ์ ์ฉํ๋ ๋ฐฉ์์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ฐฉ์์๋ ๋ถ๊ตฌํ๊ณ ์์์ ๋ถ์ ํํ ๋งค์นญ์ผ๋ก๋ ์์คํ
์ ๋์ ์ค์ฐจ๋ฅผ ๋ฐ์์ํด์
ํ์ธํ ์ ์์๋ค. ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ ๋ฐฉ์์ ๋ณด์ํ๊ธฐ ์ํด์ ๊ฐ๋ฅํ ๋ง์ ๋๋๋งํฌ ํ๋ณด ๋งค์นญ์ ์ถ์ถํ ํ, ์ ๋ขฐ์ฑ์ด ๋ฎ์ ํ๋ณด๋ค์ ์ฌ์ฉํ์ง ์๋ ๋ฐฉ์์
์ฌ์ฉํ์๋ค.
์ ๋ขฐ์ฑ์ด ๋ฎ์ ๋๋๋งํฌ๋ฅผ ์ฐพ๊ธฐ ์ํด์ ๋ ์ง์ ๊ฐ์ ๋๋๋งํฌ์ ์์น์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋งค์ฐ ์ฌํ๊ฑฐ๋ 90ยฐ์ด์), ํน์ง์ ๊ฐ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๊ณ๊ฐ๋ณด๋ค ํฐ ๋งค์นญ ํ๋ณด๋ค์
์ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ ๊ฑฐํ๋ ๋ฐฉ์์ ์ฌ์ฉํ์๋ค. ์ด๋ ์ธ๊ณฝ์ ์กด์ฌํ๋ ๋๋๋งํฌ๋ ์ดฌ์์์น๊ฐ 90๋ ์ด์ ๋ณํํ ์ ์๋ค๋ ์ฌ์ค์ ๊ทผ๊ฑฐ๋ก ํ๊ณ ์๋ค. ๋งค์นญ์ ์ ์ด
์๋ฃ๋๋ฉด ์ด๋ค์ ๋์์ผ๋ก ALV ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๊ฒ ๋๋ฉฐ ์ ํํ ALV ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค (๊ทธ๋ฆผ 5).
๊ทธ๋ฆผ. 5. ์ฝ๋ ํน์ง์ ๋๋๋งํฌ ๋ฐฉ์
Fig. 5. Landmark using corner method
์ด๋ฌํ ๋งค์นญ ์ ์ ๋ฐฉ์์ ์์ง์ฃ์ง๋ฅผ ํ์ฉํ ๋ฐฉ์(๋ฐฉ๋ฒ 1)์์๋ ํ์ฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ฉฐ ๋ค๋ฅธ ํน์ง์ ์ถ์ถ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์์๋ ์ ์ฉ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค.
2.1.5 ๋ฐ๊ธฐ(Brightness) ์ฌ์ฉ ๋ฐฉ์ (๋ฐฉ๋ฒ 3)
HaarยญLikeยญFeature๋ ๋ฌผ์ฒด์ธ์์ ๋ง์ด ์ฌ์ฉ๋๋ ์์์ฒ๋ฆฌ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ด๋ค [24]. ๋ค์ํ ํํ์ Haar-like ๋ง์คํฌ๋ฅผ ํตํด ๋์์ ์ธ์ํ๋ ๋ฐฉ์์ ์ด์ฉํ๋ฉฐ, ์ ์ ๊ณ์ฐ๋์ผ๋ก ์ข์ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ตญ์ง ๋ด๋น๊ฒ์ด์
๋ถ์ผ์์๋
๋ค์ํ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ํ์ฉ๋๊ณ ์๋ค.
์ด์ ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ํตํด ์ฐ๊ตฌ๋ HFLV (HaarยญlikeยญFeature Landmark Vector)๋ ๋ ๊ฐ์ ํ๋
ธ๋ผ๋ง ์ด๋ฏธ์ง์ ๊ฐ์ ์์น์ Haarยญlike
Feature Mask๋ฅผ ๋ฐฐ์น์ํค๊ณ ๋ ์ด๋ฏธ์ง์ ์ ์ฌ๋๋ฅผ ์ธก์ ํ๊ณ ์ ํธ์ ์ฐจ์ด๋งํผ ๋ฐฉํฅ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์์ฑํ์ฌ ํ์ฌ์์น์์ ๋ชฉํ์ง์ ์ ๋ฐฉํฅ์ ์ถ์ธกํ๋ ๋ฐฉ์์ด๋ค
[28].
์ด๋ฒ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ด์ ์ ๋ค์ํ ์ข
๋ฅ์ ๋ง์คํฌ๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ALV ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๋ ๋ฐฉ์๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ ์ค์ง ํด๋น ๊ตฌ์ญ์ ๋ฐ๊ธฐ๋ง์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ๋๋๋งํฌ์ ํน์ง๊ฐ ๋ณํ๋์
ํ์ธํ๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด ๊ฐ์ฅ ๋จ์ํ ๋ง์คํฌ (๋ง์คํฌ ๋ด์ ํด๋น ํฝ์
๊ฐ์ ํฉ)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ฉฐ, ๊ท ๋ฑํ ๋ถํฌ๋ก ๋ง์คํฌ๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ, ํ์ฌ ์์น์ ํ (๋ชฉ์ )
์์น์ ๋ ์์น์์์ ์ค๋
์ท์ ๋ํ์ฌ ๊ฐ์ ๋ง์คํฌ (๋๋๋งํฌ ๋์)๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ , ๊ฐ ๋ง์คํฌ ๊ฐ์ ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ (2)์ ๊ฐ์ ์ค์ฝ์ด๋ก ์ ์ํ์๋ค.
์ด๋ ๊ฒ ๊ณ์ฐ๋ ๊ฐ๊ฐ์ ์ค์ฝ์ด๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ํ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์ (3), (4)๋ฅผ ํตํด ๊ณ์ฐํ๋ค.
์ด ๋ฐฉ์์ ๋ณ๋์ ๋งค์นญ์์
์์ด ๋ฐ๋ก ๊ณ์ฐ์ด ๊ฐ๋ฅํ๊ณ , ๋จ์ผํ ๋ง์คํฌ๋ฅผ ๊ท ์ผํ ๊ณต๊ฐ์ ์ ์ฉํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์๋์ ์ผ๋ก ์ ์ ์ฐ์ฐ์ผ๋ก ํ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์์ฑํด ๋ผ
์ ์๋ ์ฅ์ ์ด ์๋ค. ๋ฐ๋ฉด ์ค๋
์ท ์ด๋ฏธ์ง์ ๋ฐ๊ธฐ์ฐจ์ด๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ด๋์ด ํ๊ฒฝ์์๋ ์๋์ ์ผ๋ก ์ฑ๋ฅ์ด ์ ํ๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ์๋ค.
2.2 ํ์ต์ ํตํ ๋ฐฉ์์กฐํฉ
๊ฐ๊ฐ์ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ณตํต์ ์ผ๋ก ์ค๋
์ท์ ์ฌ์ฉํ์ฌ ํ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์ถ์ ํ์ง๋ง ๊ฐ๊ธฐ ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ์์ ํน์ง์ ์ ๋๋๋งํฌ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ฏ๋ก, ํ๊ฒฝ์ ๋ฐ๋ผ์ ์๋์ ์ผ๋ก ์ข์ ์ฑ๋ฅ์
๋ณด์ด๋ ๋ฐฉ์์ ๋์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๋ถ์ฌํ์ฌ ์ฌ์ฉํ๋ ๋ฐฉ์์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค. ์ด ๋ฐฉ์์ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ํด์๋ ํด๋น ์ฅ์ ๋ด ์ฌ๋ฌ ์์น์์ ์ดฌ์ํ ์ด๋ฏธ์ง์ ๊ทธ ์์น์์
์๋ฌ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๊ธฐ ์ํ ์ ๋ต์ง๊ฐ ํ์ํ๋ค. ์ ๋ต์ง๋ ์นด๋ฉ๋ผ ์ด์ธ์ ์ผ์๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ณ์ฐํ ๊ฐ์ ์ด์ฉํ ์ ์์ผ๋, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ์ค์ ์์น๋ก๋ถํฐ ์ถ์ถํ
์ ํํ ์ ๋ต์ง๋ฅผ ๊ฐ๊ณ ์์์ ๊ฐ์ ํ๊ณ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํํ์๋ค. ์ค์ ๋ก๋ด์์๋ ๊ฒฝ๋ก ๋์ ๊ณ์ฐ ๋ฐฉ์์ผ๋ก ์ถ์ ํ ์ ์๋ค.
์ด๋ฒ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๋จผ์ 3๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ ALV ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ตฌํ๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ๊ตฌํ 3๊ฐ์ง ALV ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ํ
์คํธ ์ ์ฒด ๊ตฌ์ญ์ ํ๊ท ์๋ฌ๊ฐ์ด ๊ฐ์ฅ
๋ฎ์ ๊ฐ์ด ๋๋๋ก ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณ ALV Vector ๊ฐ์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๋ถ์ฌํ๋ค. ์ต์ ์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๊ธฐ ์ํด ๊ฒฝ์ฌํ๊ฐ๋ฒ (Gradient Descent)๋ฅผ
์ฌ์ฉํ์๋ค. ๊ฒฝ์ฌํ๊ฐ๋ฒ์ Cost Function์ ๊ธฐ์ธ๊ธฐ๊ฐ ๋ฎ์ ์ชฝ์ผ๋ก ์ด๋์์ผ์ ๊ทน๊ฐ์ ์ด๋ฅผ ๋๊น์ง ์ด๋ฅผ ๋ฐ๋ณต์ํค๋ ์ต์ ํ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ด๋ค. ํด๋น
์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ์ ๊ฒฝ๋ง ํ๋ก ํ์ต์ ๋ง์ด ํ์ฉ๋๋ค [29]. Cost Function์ Desired Value ์์ ๊ณ์ฐ๋ ๊ฐ๊ณผ์ ์ฐจ์ด์ ์ ๊ณฑ์ผ๋ก ์ ์ํ๋ฉฐ ์ (5)์ ๊ฐ์ด ๋ํ๋ผ ์ ์๋ค.
์ (5)๋ ์ (6)์ผ๋ก ๊ฐ๋จํ๊ฒ ๋ํ๋ผ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ง์์ ์ผ๋ก ๋ณธ ํจ์์ ๊ฒฐ๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ชฉํ ๊ฐ์ ์๋ ดํ๋๋ก ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ์
๋ฐ์ดํธํ ์ ์๋ค - ์ (7) ์ฐธ์กฐ.
๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ๊ฐ๊ฐ์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก ๊ฒฝ์ฌํ๊ฐ๋ฒ์ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ตฌํ๊ณ ์ ํ๋ ๊ฒ์ 3๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ (HaarยญLikeยญFeature, HOG, SURF)์ผ๋ก
๊ตฌํ ๋ฒกํฐ์ ๋ํ ๊ฐ์ค์น๊ฐ$(W)$์ด๋ค. 169๊ฐ ์ง์ ์์ ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ตฌํ ๊ฐ์ ๋ํ ์ค์ฐจ๊ฐ์ ๊ตฌํ๋ฉฐ, ๋ชจ๋ ์ง์ ์ ๊ฐ์ ๊ตฌํ ๋ค์๋ ํ๊ท ์ค์ฐจ๊ฐ์
์ต์ํํ๋ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๊ฐ์ค์น$W$ ๋ฅผ ๊ฐฑ์ ํ๋ค. ๊ฐ ์์น์์ ์ ๋ต์ด ์์ง๋ง ๊ฐ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๋ณํ์ํค๋ฉด ๋ณด๋ ์ง์ ์์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๊ธฐ ๋๋ฌธ์ W๋ ์ ์ฒด (160๊ฐ)
์ง์ ์์์ ํ๊ท ์ค์ฐจ๋ฅผ ์ค์ด๋ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๊ฐฑ์ ํ๊ฒ ๋๋ค. ์ด๋ฅผ ์์์ผ๋ก ๋ํ๋ด๋ฉด ์ (8)๊ณผ ๊ฐ๋ค.
์ด๋ ๊ฐ์ค์น$(W)$๋ $x$, $y$์ถ์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๋ค๋ฅด๊ฒ ํ ์๋ ์์ง๋ง ์ด์ ๊ด๋ จ ์์ด ๊ณตํต์ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ์ฌ์ฉํ ์ ์๋ค. ๊ตฌ๋ถํ์ฌ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ
ํ์ตํ๋ ๋ฐฉ์์ด ๋ณด๋ค ๋ ํ์ต์ด ์ฝ๊ฒ ๋ ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์๋ ๊ฐ ๋ฐฉํฅ์์ ๋ณ๋๋ก ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๊ณ์ฐํ์ฌ ์ ์ฉํ๋ ๋ฐฉ์์ ์ฌ์ฉํ์๋ค.
๋ณธ ํ์ต๋ฐฉ์์ ํ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๋๋ฐ ์์ด์ ๊ธฐ์กด์ ํ์ต์ ํตํ ๋ฐฉ์ [21]๊ณผ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค. ๊ธฐ์กด ๋ฐฉ์ (HFLVยญGD)์ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์์์ ์ ์ฉํ๋ ๋ง์คํฌ์ ์ข
๋ฅ์ ์์น๋ฅผ ํ์ต์ ํตํด ๊ฒฐ์ ํ๋ ๋ฐฉ์์ด๋ฉฐ, ๋ณธ ์ฐ๊ตฌ์์ ํ์ฉํ๋
๋ฐฉ์์ ๋๋๋งํฌ ํํ(Vertical Edge, Corner ๋ฑ)๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๊ธฐ ์ํด ํ์ต์ ์ํํ๋ ๋ฐฉ์์ด๋ค. ์ด๋ฌํ ํ์ต์ ํตํ ๋ฐฉ์์ ์ต์ข
์ ์ธ
ํ ๋ฒกํฐ๋ฅผ ์์ฑํ๋๋ฐ ์์ด์ 3๊ฐ์ง ๋ฐฉ์์ ๋ชจ๋ ์ฌ์ฉํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๊ณ์ฐ์๋ ์ธก๋ฉด์์๋ ๋ถ๋ฆฌํ๋ค๊ณ ๋ณผ ์ ์๋ ๋ฐ๋ฉด์ ๊ธฐ์กด์ ํ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ์์ ์์กดํ๋
๋ฐฉ๋ฒ๋ณด๋ค ๋ ๋ค์ํ ํ๊ฒฝ์์ ํฅ์๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ป์ ์ ์๋ค.
2.3 ์คํ ๋ฐ ๊ฒฐ๊ณผ
2.3.1 ์คํ ํ๊ฒฝ
์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ๊ตฌํ ํ๋ฒกํฐ์ ์ฑ๋ฅํ์ธ์ ์ํด ๋ ๊ฐ์ง Vardy ๋ฐ์ดํฐ ์
(๊ทธ๋ฆผ 6)์ ํ์ฉํ์๋ค. ํด๋น ๋ฐ์ดํฐ ์
์ ์๊ฐ ๋ด๋น๊ฒ์ด์
์ ์ํด ๊ตฌ์ฑ๋์ด ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์์ ํ์ฉ์ค์ด๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 6. Vardy ๋ฐ์ดํฐ์
: Original(์), Hall(ํ)
Fig. 6. Vardy dataset and vertical edges : Original (upper), Hall (lower)
์ฌ์ฉํ ์คํ ๋ฐ์ดํฐ์
์ค์์ ์์ชฝ ์ด๋ฏธ์ง๋ 170๊ฐ (17ร10) ์์น์์ 752ร564 ํฌ๊ธฐ์ ์ ๋ฐฉํฅ ์ด๋์ด๋ฏธ์ง๋ฅผ 720ร120 ํ๋
ธ๋ผ๋ง ์ด๋ฏธ์ง๋ก,
์๋๋ 200๊ฐ (20ร10) ์์น์์ 720ร125 ํ๋
ธ๋ผ๋ง ์ด๋ฏธ์ง๋ก ๋ณํํ ๋ฐ์ดํฐ์
์ด๋ค.
๋ชจ๋ ์์น์์ ๋ชฉํ์ง์ ๊ณผ์ ์ค๋
์ท์ ๋น๊ตํ์ฌ ํ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ๊ณ ์ ์ง์ ์์์ ์ค์ฐจ๋ฅผ ํ๊ท ํ์ฌ ํ๊ท ์ค์ฐจ๊ฐ (AAE: Average Angular Error)์
๊ณ์ฐํ์๋ค. ์ด๋ ๊ฒ ๊ตฌํ ํ๊ท ์ค์ฐจ๊ฐ์ ๋ค์ํ ๋ฐฉ์์ ํตํด ๊ตฌํ ํ๋ฒกํฐ์ ์ ํ๋๋ฅผ ํ๊ฐํ๋ ์งํ๊ฐ ๋๋ค.
2.3.2 ์คํ ๊ฒฐ๊ณผ
2.3.2.1 ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฐ ๋ถ์
ํ 1. ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณ ํ๊ท ์ค์ฐจ๊ฐ(AAE)
Table 1. Average angular errors (AAE) for each method
Method
|
Original
|
Hall
|
Using Corner Landmarks
|
9.76ยฐ
|
18.44ยฐ
|
Using Vertical Edge Landmarks
|
12.04ยฐ
|
11.90ยฐ
|
Using Brightness of Mask
|
12.30ยฐ
|
71.65ยฐ
|
์ฒซ๋ฒ์งธ ์ด๋ฏธ์ง์
(Original)์์ ์์ ์ธ๊ธํ ์ธ๊ฐ์ง ๋ฐฉ๋ฒ์ ํตํด ํ๋ฒกํฐ๋ฅผ ๊ณ์ฐํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ํ 1๊ณผ ๊ฐ๋ค. ์ธ๊ธํ ์ธ ๊ฐ์ง ๋ฐฉ์ ๋ชจ๋ ์ํธํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ด๊ณ ์์์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๋ชจ๋ ์ ๋นํ ์์ ๋ฐ๊ธฐ๊ฐ ์ ์ง๋๋ ํ๊ฒฝ(Original)์์๋
์ํธํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์ด๊ณ ์์ง๋ง ์๋์ ์ผ๋ก ์ด๋์ด ํ๊ฒฝ์์๋ ์ ํํ ํ๋ฒกํฐ ๊ณ์ฐ์ด ์ด๋ ค์ธ ์ ์๋ค. ๋ฐฉ๋ฒ ์ค ํนํ ๋ฐ๊ธฐ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ํ๊ท ์ค์ฐจ๋ ํฌ๊ฒ
์ฆ๊ฐํ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ ๋๋๋งํฌ๋ก ์ธ์ํ ๋งํ ๋ฐ๊ธฐ์ ๋ณด๊ฐ ์ถฉ๋ถ์น ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์์ ์ค๋ ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค. ๋ํ ์ฝ๋๋ฅผ ํน์ง์ ์ผ๋ก ์ฌ์ฉํ๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์ผ๋ฐ์ ์ธ ํ๊ฒฝ์์๋
๋งค์ฐ ์ฐ์ํ ์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์์ผ๋, ์ด๋์ด ํ๊ฒฝ์์๋ ์ฑ๋ฅ์ด ์ ํ๋์๊ณ ์์ง ์ฃ์ง๋ฅผ ์ด์ฉํ๋ ๋ฐฉ์์ ๋ ๊ฐ์ง ํ๊ฒฝ (๋ฐ์ดํฐ์
) ๋ชจ๋์์ ์๋์ ์ผ๋ก ์์ ์ ์ธ
์ฑ๋ฅ์ ๋ณด์๋ค. ๋ฒกํฐ ๊ณ์ฐ ์๋๋ ์ค์ํ ์ฑ๋ฅ์งํ ์ค ํ๋์ด๋ค. 3๊ฐ์ง ๋ฐฉ์์ ์ํธ ๋ค๋ฅธ ๋๋๋งํฌ ์์ ์ข
๋ฅ๋ฅผ ์ฌ์ฉํ๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ๊ฐ๊ธฐ ์๊ตฌ๋๋
์๊ฐ์ด ์์ดํ๋ค. ์ฐ์ฐํ๊ฒฝ (i7-6700K 4.0GHz CPU)์์ ์์๋ ์๊ฐ์ ํ 2์ ๊ฐ๋ค. ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณ ์ฐ์ฐ์๊ฐ์ ๋ฐ๊ธฐ(๋ฐฉ๋ฒ3), ํน์ง์ ๋๋๋งํฌ(๋ฐฉ๋ฒ2),์์ง์ ๋๋๋งํฌ(๋ฐฉ๋ฒ1) ๋ฐฉ์ ์์ผ๋ก ๋น ๋ฅธ ์๋๋ฅผ ๋ณด์ด๊ณ ์๋ค.
ํ 2. ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณ ์ฐ์ฐ์๊ฐ
Table 2. Computing time for each method
Method
|
1 Point
|
Entire Point
|
Using Corner Landmark
|
0.0824(s)
|
7.8766(s)
|
Using Vertical Edge Landmarks
|
0.1812(s)
|
20.89(s)
|
Using Brightness of Mask
|
0.0183(s)
|
1.21(s)
|
2.3.2.2 ํ์ต์ ํตํ ๋ฐฉ์์กฐํฉ
์์์ ์ํํ 3๊ฐ์ง ๋ฐฉ์์ผ๋ก ๊ตฌํ ํ๋ฒกํฐ๋ฅผ Home์์ ์ธ์ ํ 24๊ฐ ์์น์ ์์๋ก ์ ์ ํ 24๊ฐ ์์น์์ ๊ฐ๊ฐ ํ์ตํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํตํด ๊ตฌํ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ
์ ์ฒด์์น์์ ์ ์ฉํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 8์ ๋ ๊ฐ์ง ํ์ต์์น๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 7. ํ์ต ์์น : ํ ์ธ์ ์์น(์ข), ์์ ์์น(์ฐ)
Fig. 7. Training positions: Near home position (left), random Positions (right)
๊ทธ๋ฆผ. 8. ๊ฐ๊น์ด ์์น(์ข), ์์์ ์์น(์ฐ)์์์ ํ์ต ์ฑ๋ฅ
Fig. 8. Training performances at close (left) / random (right) locations
๊ทธ๋ฆผ 7์ ๊ฐ ์์น์์ ๊ณ์ฐํ 3๊ฐ์ง ๋ฐฉ์์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์์ ์ธ๊ธํ ๊ฒฝ์ฌํ๊ฐ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ค์ฐจ๋ฅผ ์ต์๋ก ํ๊ธฐ ์ํ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๊ณ์ฐํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 8์ ์์ ์ธ๊ธํ ๋ ๊ฐ์ง ์์น์์๊ตฌํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ํ์ตํ๋ ๊ณผ์ ์์์ ์ค์ฐจ์ ๋ณํ๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ํ์ต์ ๊ฑฐ๋ญํ ์๋ก ์ต์ข
์ ์ผ๋ก ์๋ฌ๊ฐ ๊ฐ์ํ๋ค๊ฐ ์๋ ดํจ์ ์
์ ์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ๊ฐ์ฅ ๋ฎ์ ์๋ฌ๊น์ง ์๋ ดํ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์ธ์ ํ ์์น์์ ํ์ตํ ๊ฒฝ์ฐ์ด๋ฉฐ, ์ด๋ ๊ฐ๊น์ด ์์น์์๋ ๊ฑฐ๋ฆฌ๊ฐ ๋จผ ์์น๋ณด๋ค ์๋ฌ๊ฐ ์ ๊ฒ ๋ฐ์ํ๊ธฐ
๋๋ฌธ์ด๋ฉฐ, ํ์ต์ ํ์ํ ๊ณ์ฐ (Iteration)๋ ๋งค์ฐ ์ ๊ฒ ๋ฐ์ํ์๋ค. ๋ง์ฝ ์ธ์ ํ ๊ฐ๋์์ ํ์ตํ ๋ฐ์ดํฐ๊ฐ ์ถฉ๋ถํ ์ ๋ขฐ๋๊ฐ ์๋ค๋ฉด ๊ฐ๋ฅํ ์ธ์ ํ
์์น์์ ํ๋ ๋ฐฉ์์ด ๊ฐ์ฅ ํจ์จ์ ์ผ ๊ฒ์ด๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 9์ ํ 3์ ๊ฐ๊ฐ์ ๋ฐฉ์์์ ํ์ตํ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ๋ฐ์ดํฐ์
์ ์ ์ฒด ์์น์์ ์ ์ฉํ ๊ฒฐ๊ณผ์ด๋ค.
ํ 3. ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ณ ์ฐ์ฐ์๊ฐ
Table 3. Computing time for each method
Method
|
AAE (Average Angular Error)
|
Test
|
Training
|
Close Positions
|
Min : 9.76ยฐ
Aver : 11.37ยฐ
|
6.27ยฐ
|
Random Positions
|
6.68ยฐ
|
๊ทธ๋ฆผ. 9. ํ์ตํ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ ์ฒด ์์น์ ์ ์ฉํ ๊ฒฐ๊ณผ; ์ธ์ ์์น (์ข), ๋๋ค ์์น (์ฐ)์์ ๊ฐ๊ฐ ํ์ต
Fig. 9. Vector map using weight learning (training at close (left) and random (right)
locations)
3๊ฐ์ง ์์น์์ ํ์ตํ ๊ฐ์ค์น๋ฅผ ์ ์ฉ๊ฒฐ๊ณผ ํ์ตํ์ง ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์์ ๋ฐ์ํ ๊ฐ ๋ฐฉ์๋ค์ ์ค์ฐจ (AAE) ์ต์๊ฐ๋ณด๋ค ์ฑ๋ฅ์ด ํฅ์๋์์์ ํ์ธํ ์ ์์๋ค.
๋ํ ์ผ๋ถ์์น์์ ํ์ต ํ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ์ถฉ๋ถํ ์ ์ฒด์์น์์ ๋์ผํ ๊ณผ์ ์ ์ํํ ๋ฐฉ์๊ณผ ํฐ ์ฑ๋ฅ์ฐจ์ด๋ฅผ ๋ณด์ด์ง ์์์ ์ ์ ์์๋ค.