๊ณ ์ ๋
(Yu-Ran Go)
โ iD
๊นํ์ฐ
(Hyun-Woo Kim)
1iD
๋ฏผ๋ช
ํ
(Myung-Hwan Min)
1iD
์ํํ
(Tae-Pung An)
1iD
์ดํํ
(Tae-Hoon Lee)
1iD
-
(Power Electric & Electronic System R&D institute, ENTEC Electric & Electronic Co.,
LTD.., Korea.)
-
(KORAIL Railroad Research Institute, Korea.)
Copyright ยฉ The Korean Institute of Electrical Engineers(KIEE)
Key words
Voltage Unbalance, Compensator, AC railway system, IEC 61000-3-16
1. ์ ๋ก
์ ๊ธฐ์ฒ ๋ ์ฐจ๋์ CI(converter, inverter) ๋ฐ ์ ๋๊ธฐ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ์ด๋ํ ๋์ฉ๋ ๋ถํ๋ก์ ์ ์ ๋ฐ ์ ๋ฅ ๊ณ ์กฐํ๋ฅผ ๋ฐ์์ํจ๋ค(1). ๋ํ ๋จ์ ์ ์์ ๊ณต๊ธ๋ฐ๋ ๋์ฉ๋ ์ด๋ ๋ถํ๋ก ์ผ๋ฐ์ ์ธ 3์ ์ ๋ ฅ ๊ณต๊ธ์์คํ
์ ์ ์๋ถํํ์ ์ผ๊ธฐ์ํจ๋ค. ์ ์ ๋ถํํ์ ์ฒ ๋ ์ ๋ ฅ์ค๋น ๋ฐ ๋์ผ 3์
์ ๋ ฅ์ ๊ณต๊ธ๋ฐ๋ ์ธ๊ทผ์ ์ ๋ ฅ ์ค๋น์ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ, ์๋ช
๋จ์ถ ๋ฑ์ ์
์ํฅ์ ๋ผ์ณ ์ค๋น ์ด์ ๋ฐ ์ ์ง๋ณด์ ๋น์ฉ ๋ฑ์ ๊ฒฝ์ ์ ์์ค์ ๋ฐ์์ํจ๋ค(2). ์ด์ ๊ฐ์ด ์ ์๋ถํํ์ ์ค๋น ์๋ช
๊ณผ ์ง๊ฒฐ๋๋ ๋ฌธ์ ์ด๊ธฐ์ ์ ์ ๋ถํํ์ ์ ํ๊ฐ๊ณผ ํ๊ฐ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ตญ์ ๊ท๊ฒฉ(IEC/TR 61000-3-13)์ผ๋ก ์ ์ ๋์๋ค(3). ์ ์๋ถํํ๋ฅ (voltage unbalance factor)์ ์ ํ๊ฐ์ ์ ์ ๋ ๋ฒจ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค๋ฅด๊ฒ ๋ํ๋๋ฉฐ ๊ณํ(Planning) ๋ ๋ฒจ์ ํ 1๊ณผ ๊ฐ์ด HV๊ธ์์ 10๋ถ ํ๊ท 1.4%, EHV๊ธ์์ 0.8%์ด๋ค. ์ด๋ ๊ตญ๋ด ์ ๊ธฐ์ค๋น๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์์ ์ ์ํ๋ ์ ์ ๋ถํํ์จ ๊ธฐ์ค(2์๊ฐ ํ๊ท 3%)์
๋นํด ๋งค์ฐ ์๊ฒฉํจ์ ์ ์ ์๋ค.
์ ๊ธฐ์ฒ ๋ ๊ณํต์์๋ ์ค์ฝํธ ๋ณ์๊ธฐ, Le Blanc ๋ณ์๊ธฐ ๋ฑ์ ํน์ ๋ณ์๊ธฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ ๊ฐ์์ํค๊ณ ์๋ค(4). ํ์ง๋ง ๋ถํ๋์ด ํฐ ๊ฐ์, ์์ ์ ์์ด 66kV๋ก ๋ฎ์ ๊ณํต ๋ฑ์ ์ทจ์ฝํ ๊ณํต(weak system)์์๋ ๋ถํํ ๊ฐ์ ์ ํ๊ณ๊ฐ ์์ด, ์ฒ ๋๊ณํต์
์ ์ฉ ๊ฐ๋ฅํ Static Var Compensator(SVC), STATic synchronous COMpensator (STATCOM), RPC(railway
power conditioner) ๋ฑ์ ๋ถํํ ๊ฐ์ ์ฅ์น๊ฐ ์ค์น ์ด์๋๊ณ ์๋ค(6)(7).
ํ 1. IEC 61000-3-13์์์ Planning ๋ ๋ฒจ
Table 1. Planning levels on IEC 61000-3-13
์ ์ ๋ฒ์
|
Planning ๋ ๋ฒจ
|
๋น ๊ณ
|
MV (1kV < Vn โค 35kV)
|
1.8 %
|
10๋ถ ํ๊ท
|
HV (35kV < Vn โค 230kV)
|
1.4 %
|
EHV (230kV < Vn)
|
0.8 %
|
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ ์๋ถํํ์ ๊ฐ์ ํ๊ธฐ ์ํ ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์(active balancer)๋ฅผ ์ ์ํ๊ณ ๊ทธ ์ ํจ์ฑ์ ๋ถ์ํ๋ค. ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์๋ ๋ถํ์ ํ์ํ
์ ๋ ฅ์ ๊ณต๊ธํ๋ฉด์ ์ค์ฝํธ ๋ณ์๊ธฐ 2์ฐจ์ธก์ ๋ํ๋๋ ์ ํจ ์ ๋ ฅ๋์ ๋์ผํ๊ฒ ์ ์ดํ๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 1๊ณผ ๊ฐ์ด Back to back(BTB) ์ธ๋ฒํฐ ๊ตฌ์กฐ๋ก ์ ๊ธฐ ์ฒ ๋ ๋ถํ๊ฐ ์๋ 2๊ฐ์ ๋จ์ ์ ์๊ณผ ๋ณ๋ ฌ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ฉฐ, M์(main phase)๊ณผ T์(teaser
phase) ๊ฐ๊ฐ์ ์ธ๋ฒํฐ๊ฐ ์ฐ๊ฒฐ๋๊ณ ์์๊ณผ ์ธ๋ฒํฐ์ DC์ธก์ด ๊ณตํต์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์ ๋ ฅ์ ์๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ณด๋ผ ์ ์๋ ํน์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค(8).
๊ทธ๋ฆผ. 1. ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์์ ๊ตฌ์ฑ
Fig. 1. Configuration of active balancer
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ ์๋ถํํ๋ฅ ์ ์ ์ํ๊ณ , ๊ตญ๋ด ์ฒ ๋ ๋ณ์ ์์์ ์ค์ธกํ ๊ธ์ ์ธก ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํด ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ ๊ณ์ฐํ๋ค. ์ ๋ ฅ๊ณํต ํด์ํ๋ก๊ทธ๋จ์ธ PSCAD๋ฅผ
์ด์ฉํ์ฌ ์ค์ ๊ธ์ ๊ณํต๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ชจ๋ธ๋งํ๊ณ , ์ ์ ๋ถํํ์ ๋ณด์ํ๊ธฐ ์ํ ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์๋ฅผ ์ค๊ณํ์ฌ ๋ชจ๋ธ๋งํ๋ค, ๊ธ์ ๊ณํต๊ณผ ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์ ๋ชจ๋ธ๋ง์
ํตํฉํ๊ณ ์ค์ธก ๋ถํ ์ ๋ ฅ์ ์ฝ์
ํ์ฌ ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์ ๋์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ ํ์ธํจ์ผ๋ก์จ ์ ์ ๋ถํํ ๋ณด์์ฅ์น์ ์ ํจ์ฑ์ ๋ถ์ํ๋ค.
2. ์ค์ ์ธก์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ๋ถ์
์ ์๋ถํํ๋ฅ ์ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํด ๋จผ์ ์ ์๋ถํํ๋ฅ ์ ์ฐ์ถ ์์์ ๋ํด ์กฐ์ฌํ์ฌ ์ ์ํ๋ค. ๋จผ์ ๊ตญ์ ํ์ค์ธ IEC ๊ท๊ฒฉ์์๋ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ($u_{2}$)์
์ (1)๊ณผ ๊ฐ์ด 3์ ์ ์ ๊ธฐ๋ณธํ์ ์ ์์ฑ๋ถ๊ณผ ์ญ์์ฑ๋ถ์ ๋น๋ก ์ ์ํ๋ค(3).
์ฌ๊ธฐ์ $U_{a},\: U_{b},\: U_{c}$ : ์์ ์(๊ธฐ๋ณธํ ์ฑ๋ถ),
$U_{1}$ : ๊ธฐ๋ณธํ ์ ์์ ์ ์์ฑ๋ถ,
$U_{2}$ : ๊ธฐ๋ณธํ ์ ์์ ์ญ์์ฑ๋ถ,
$\alpha$ : $1\angle 120^{\circ}=-\dfrac{1}{2}+j\dfrac{\sqrt{3}}{2}$
๋ํ ๋ถํํ๋ฅ ์ ์ฐ์ฐํ๊ธฐ ์ํ ์ธก์ ์๊ฐ ๊ฐ๊ฒฉ์ 12 cycle(60Hz ๊ณํต ๊ธฐ์ค)์ผ๋ก ์ด ๊ฐ๊ฒฉ ๋์์ RMS(Root Mean Square)๋ก
3์ด ๋ฐ์ดํฐ์ 10๋ถ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์๋์ ๊ฐ์ด ์ ์ํ์ฌ ์ ์ํ๋ค.
$\bullet$ 3์ด ๋ฐ์ดํฐ(180 cycle aggregation) : 12 cycle์ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ฐ์ดํฐ 15๊ฐ๋ฅผ RMS ๊ฐ์ผ๋ก ์ฐ์ฐํ ๋ฐ์ดํฐ
$\bullet$ 10๋ถ ๋ฐ์ดํฐ(10 min aggregation) : 12 cycle์ ๊ฐ๊ฒฉ์ ๋ฐ์ดํฐ 200๊ฐ๋ฅผ RMS ๊ฐ์ผ๋ก ์ฐ์ฐํ ๋ฐ์ดํฐ
์ค์ฝํธ ๋ณ์๊ธฐ๊ฐ ์ ์ฉ๋ ๊ณํต์ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ ์ (2)์ ๊ฐ์ด ์์ ๊ณํต์ ์ฉ๋(3์ ๋จ๋ฝ์ฉ๋)๊ณผ M์๊ณผ T์์ ๋ถํ ์ ๋ ฅ์ผ๋ก ์ฐ์ถํ ์ ์๋ค(9).
์ฌ๊ธฐ์ $P_{S}$ : 3์ ๋จ๋ฝ์ฉ๋, $P_{M}$ : M์ ์ ํจ์ ๋ ฅ,
$P_{T}$ : T์ ์ ํจ์ ๋ ฅ, $Q_{M}$ : M์ ๋ฌดํจ์ ๋ ฅ,
$Q_{T}$ : T์ ๋ฌดํจ์ ๋ ฅ,
V : 3์ ์์ ์ ์์ ์ ๊ฐ ์ ์
์ ๊ธฐ์ค๋น๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์ ํ๋จ๊ธฐ์ค ์ 267์กฐ๋ ์ญ๋ฅ ์ด ๋น๊ต์ ๋์ ๊ฒฝ์ฐ $(Q_{T}\sim Q_{M})$์ ๋ฌด์ํ์ฌ ๊ทผ์ฌ ์ ์๋ถํํ๋ฅ ์ ์ฐ์ ์์ ์ (3)๊ณผ ๊ฐ์ด ์ ์ํ๊ณ ์๋ค(10).
์ฌ๊ธฐ์ Z :ใ๊ธฐ์ค์ฉ๋์ $10^{4}$kVA๋ก ํ ๋์ ์ ์์ %์ํผ๋์ค,
$P_{M}$ : 2์๊ฐ ํ๊ท M์ ์ ํจ์ ๋ ฅ,
$P_{T}$ : 2์๊ฐ ํ๊ท T์ ์ ํจ์ ๋ ฅ
์๊ธฐ ์ ์ํ IEC ํ์ค์ ๋ฐฉ๋ฒ์ผ๋ก ์ค์ ๋ณ์ ์์ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํด, 66kV๋ฅผ ์์ ํ๊ณ 3์ ๋จ๋ฝ์ฉ๋์ด 294 MVA์ธ ๋ณ์ ์ ์์ ์ธก
3์ ์ ์๊ณผ ๊ธ์ ์ธก M์ ๋ฐ T์์ ๋ถํ์ ๋ ฅ์ ์ธก์ ํ์ฌ 3์ด ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ๋์ถํ์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 2๋ 90๋ถ๊ฐ ์ธก์ ํ ๊ธ์ ์ธก M์, T์์ ์ ํจ ์ ๋ ฅ๊ณผ ์ ํจ ์ ๋ ฅ์ ์ฐจ(power_diff)๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ํด๋น ์ธก์ ๋ฐ์ดํฐ๋ ๋๋ถ๋ถ ๋ฌดํจ ์ ๋ ฅ์ ์ฐจ๊ฐ
0 Var์ ๊ฐ๊น์ ๋ถ์์ ๋ฐ์ํ์ง ์๊ณ ์๋ตํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 2. ์ค์ธก ๋ณ์ ์์ ๊ธ์ ์ธก M์ ๋ฐ T์ ์ ํจ ์ ๋ ฅ
Fig. 2. Measured real active power on M- and T-phase in ac railway system
๊ทธ๋ฆผ 3์ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ๋ก ์ค์ ๋ณ์ ์์์ 3์ด ๋ฐ์ดํฐ๋ก ์ธก์ ํ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ (U2_3ฮฆ), 10๋ถ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ์ฌํํํ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ (U2_3ฮฆ_10min)๊ณผ
๊ทธ๋ฆผ 2์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ณ์ฐํ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ (U2_calculation)์ ๋ํ๋ธ๋ค. 3์ด ๋ฐ์ดํฐ๋ก ์ธก์ ํ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ (U2_3ฮฆ)๋ ์ (1)์ ์ฌ์ฉํ๊ณ , ๊ทธ๋ฆผ 2์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ณ์ฐํ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ (U2_calculation)์ ์ (2)๋ฅผ ์ ์ฉํ์ฌ ๊ณ์ฐํ์๋ค.
3์ด ๋ฐ์ดํฐ๋ก ์ธก์ ํ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ (U2_3ฮฆ)๊ณผ ๊ณ์ฐํ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ (U2_calculation)์ ์ ์ฌํ๊ฒ ๊ฒฐ๊ณผ๋ฅผ ์ป์์ผ๋, 1% ์ดํ์ ์ ์
๋ถํํ์ด ๋ฐ์ํ๋ ๊ตฌ๊ฐ์์๋ ์ฝ 0.8%์ ์ต์
์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๋ณด์ธ๋ค. ๊ทธ ๊ตฌ๊ฐ์์์ ๋ถํ ์ ๋ ฅ์ ๋ณด๋ฉด ์ ๋ ฅ์ ์ฐจ๊ฐ ๊ฑฐ์ ์๋๋ฐ๋ ๋ถํํ์จ์ด
๋ํ๋๋ฏ๋ก ์์ ์ธก ์ ์์ด ์ก์ ์ ๋ก ๋ถํํ๋ ๋์ผ ๊ณํต์ ๋ถํ ๋ถํํ ๋ฑ์ผ๋ก ์ธํด ์ด๋ฏธ ๋ถํํ ์ํ์ธ ๊ฒ์ผ๋ก ์ถ์ ๋๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 3. ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ
Fig. 3. Voltage unbalance factor
๋ณ์ ์์์ 3์ด ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๊ณ์ธกํ ์ ์ ๋ถํํ์ IEC ๊ท๊ฒฉ์ Planning ๋ ๋ฒจ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํด 10๋ถ ๋ฐ์ดํฐ๋ก ์ฌ์ฐ์ฐํ U2_3ฮฆ_10min๋
์ต๋ 2%๋ก ๋ํ๋ ๊ตฌ๊ฐ์ด ์์ผ๋ฉฐ, ์ด๋ 66kV์ ํด๋นํ๋ HV๊ธ์ Planning ๋ ๋ฒจ ๊ธฐ์ค 1.4%๋ฅผ ๋ง์กฑํ์ง ๋ชปํ๋ค.
3. PSCAD๋ฅผ ์ด์ฉํ ๊ต๋ฅ๊ธ์ ๊ณํต, ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์, ์ค์ธก ๊ธฐ๋ฐ ์ ๋ ฅ๋ถํ ๋ชจ๋ธ๋ง
๊ทธ๋ฆผ. 4. ๊ณ ์์ฒ ๋ ๊ธ์ ๊ณํต ๋ชจ๋ธ๋ง
Fig. 4. AC railway system model
2์ ์์ ์ ์ํ ์ค์ธก ๋ณ์ ์๋ 66kV 3์ ์ ์์ ๋ฐ์ ์ค์ฝํธ ๋ณ์๊ธฐ๋ฅผ ํตํด 55kV ๋จ์ ์ ์ 2๊ฐ๋ก ๋ณํํ์ฌ ์ ๊ธฐ์ฒ ๋ ๋ถํ์ ๊ณต๊ธํ๋ค. ํ 2๋ ์์ ์ธก ์ ์, ์ํผ๋์ค, ์ค์ฝํธ ๋ณ์๊ธฐ ๋ฑ์ ์์ธ ์ฌ์์ ๋ํ๋ด๋ฉฐ ์ด์ ๋ฐ๋ผ ๊ต๋ฅ๊ธ์ ๊ณํต์ PSCAD๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ทธ๋ฆผ 4์ ๊ฐ์ด ๋ชจ๋ธ๋งํ์๋ค.
ํ 2. A๋ณ์ ์ ๊ต๋ฅ๊ธ์ ๊ณํต ๋ชจ๋ธ๋ง ์ฌ์
Table 2. Specification for ac railway system of A-Substation
๊ตฌ ๋ถ
|
์ฌ ์
|
๊ฐ
|
์ ์
|
์ ์
|
66 kV
|
% ๋จ๋ฝ์ํผ๋์ค
|
0.323 + j19.629 ฮฉ
|
์ก์ ์ ๋ก
|
% ์ํผ๋์ค
|
0.775 + j1.188 ฮฉ/km
|
๊ธธ ์ด
|
12.1km
|
์ค์ฝํธ ๋ณ์๊ธฐ
|
์ฉ ๋
|
30 MVA
|
1์ฐจ์ธก ์ ์
|
66 kV
|
2์ฐจ์ธก ์ ์
|
55 kV
|
% ์ํผ๋์ค
|
j8 โฆ
|
๊ทธ๋ฆผ 5๋ ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ฒฐ๊ณผ๋ก ์์ ์ธก์ 66kV ์ ์์ด ์ธ๊ฐ๋๋ฉด ์ค์ฝํธ ๋ณ์๊ธฐ 2์ฐจ์ธก์๋ 55kV๋ก ํฌ๊ธฐ๊ฐ ๊ฐ๊ณ ์์์ด 90๋ ์ฐจ์ด๊ฐ ๋๋ 2๊ฐ์ ๋จ์์ผ๋ก ๋ณํ๋
๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 5. ๊ธ์ ๊ณํต ๋ชจ๋ธ๋ง ๊ฒฐ๊ณผ
Fig. 5. Simulation results of ac railway model
3์ ๋จ๋ฝ์ฌ๊ณ ๋ฅผ ๋ชจ์ํ์ฌ ๋จ๋ฝ์ ๋ฅ๋ฅผ ํตํด ๋จ๋ฝ์ฉ๋์ ํ์ธํ์๋ค. 2์ด์ ๋จ๋ฝ์ฌ๊ณ ๊ฐ ๋ฐ์ํ์๊ณ , ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ 100ms ์ด๋ด์ ์ฌ๊ณ ๊ฐ ์ ๊ฑฐ๋์๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 6์ ์ฌ๊ณ ์ ํ์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ์ ์คํจ๊ฐ์ด ์ฝ 2,470Arms๋ก 3์ ๋จ๋ฝ์ฉ๋์ $P_{S}=\sqrt{3}VI_{S}$์ ์ํด ์ฝ 280MVA๊ฐ ๋๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 6. ๋จ๋ฝ์ฌ๊ณ ์ ์์ ์ธก 3์ ์ ๋ฅ
Fig. 6. 3-phase currents under short circuit condition
๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์๋ ์ ๊ธฐ ์ฒ ๋ ๊ณํต์ M์๊ณผ T์์ ๋ณ๋ ฌ๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์ธ๋ฒํฐ์ ์ถ๋ ฅ ์ ๋ ฅ์ ์ ์ดํจ์ผ๋ก์จ ์ ์ ๋ถํํ์ ๊ฐ์ ํ๋ค. ๋์์ DC ๋งํฌ ์ปคํจ์ํฐ๋ฅผ
๊ณต์ ํ์ฌ ์ ๋ ฅ์ด ์ด๋ํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ DC ๋งํฌ ์ ์์ ์ ๊ฒฉ ์ ์์ด ๋๋๋ก ์ ์ง๊ฐ ๋์ด์ผ ํ๋ค. ๊ทธ๋ฆผ 7์ ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์์ ์ ์ด ๊ตฌ์กฐ๋ก M์๊ณผ T์์ ๋ถํ ์ ๋ ฅ์ ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํด ์ค์ฝํธ ๋ณ์๊ธฐ 2์ฐจ์ธก์ ์ ์ ๋ฐ ์ ๋ฅ๋ฅผ ๊ณ์ธกํ๊ณ , M์๊ณผ T์์ ์ ํจ์ ๋ ฅ์
์ฐจ์ด๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ธ๋ฒํฐ์ ์ถ๋ ฅ ์ ๋ฅ๋ฅผ ์ ์ดํ๋ค.
์ ์ด๋ฅผ ์ฝ๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํด ๊ฐ ์์ ์ ์ ๋ฐ ์ ๋ฅ๋ฅผ d-q ๋๊ธฐ ์ขํ๊ณ๋ก ๋ณํํ๊ณ , ์ (4)๊ณผ (5)๋ฅผ ํตํด ์ ยท๋ฌดํจ ์ ๋ ฅ์ ๊ณ์ฐํ๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, P : ์ ํจ์ ๋ ฅ, Q : ๋ฌดํจ์ ๋ ฅ,
$V_{de}$: ๋๊ธฐ ์ขํ๊ณ์์์ d์ถ ์ ์,
$V_{qe}$ : ๋๊ธฐ ์ขํ๊ณ์์์ q์ถ ์ ์,
$I_{de}$ : ๋๊ธฐ ์ขํ๊ณ์์์ d์ถ ์ ๋ฅ,
$I_{qe}$ : ๋๊ธฐ ์ขํ๊ณ์์์ q์ถ ์ ๋ฅ
์ ํจ์ ๋ ฅ์ ์ด๋ M์๊ณผ T์์ ์ ํจ ์ ๋ ฅ ์ฐจ์ ์ ๋ฐ์ผ๋ก M์ ๋๋ T์ ์ธ๋ฒํฐ์ ์ ๋ฅ์ ์ด๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์ ๋ฅ($I_{qe_{-}ref_{-}M}$ ๋๋ $I_{qe_{-}ref_{-}T}$)๋ฅผ
๋ง๋ค์ด ์ ์ดํ๋ค. ๋ฌดํจ์ ๋ ฅ์ ์ด๋ ๊ฐ ์์ ์ธ๋ฒํฐ๊ฐ ๊ฐ๋ณ์ ์ผ๋ก ๋์ํ๋ฏ๋ก ๊ฐ ์์ ์ธ๋ฒํฐ ์ ๋ฅ์ ์ด๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์ ๋ฅ(($I_{de_{-}ref_{-}M}$,
$I_{de_{-}ref_{-}T}$)๊ฐ ์ถ๋ ฅ๋๋๋ก ์ ์ดํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 7. ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์์ ์ ์ด ๊ตฌ์กฐ
Fig. 7. Configuration of control for active balancer
๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์ ์ฉ๋์ 5MVA๋ก 2์ ์์ ํ์ธํ A ๋ณ์ ์์์์ ์ต๋ ๋ถํ์ ๋ ฅ ์ฐจ๊ฐ 10MVA์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ์ ์ ๋ถํํ์ ์ผ์ผํค๋ ์ ๋ ฅ๋์ ๋ชจ๋
์ ์ดํ๋ค๋ ๊ฐ์ ํ์ ์ฐ์ ํ์๋ค. ์์ธ ์ฌ์์ ์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ์ ์ฐธ๊ณ ํ์ฌ 1.25MVA์ BTB ์ธ๋ฒํฐ๋ฅผ 4๋ชจ๋๋ก ๊ตฌ์ฑํ๊ณ ์ธ๋ฒํฐ์ฉ ๋ณ์๊ธฐ๋ฅผ ํตํด AC ์ ์์
2460V๋ก ์ค๊ณํ์์ผ๋ฉฐ ์์ธ์ฌ์์ ํ 3๊ณผ ๊ฐ๋ค(8).
๊ทธ๋ฆผ 7๊ณผ ๊ฐ์ด 3์ ์ ๊ต๋ฅ๊ธ์ ๊ณํต์ ์ค๊ณํ ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์๋ฅผ ๋ณ๋ ฌ๋ก ๊ตฌ์ฑํ๊ณ , 4์ ์์ 2์ ์ ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ ์ฉํ์ฌ ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์ ๋์ ์ ๋ฌด์
๋ฐ๋ผ ๋ํ๋ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ ์ดํด๋ณด๊ณ ์ ํ๋ค.
ํ 3. ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์ ์ฌ์
Table 3. Specifications for active balancer
๊ตฌ ๋ถ
|
์ฌ ์
|
๊ฐ
|
๋น ๊ณ
|
์ธ๋ฒํฐ์ฉ ๋ณ์๊ธฐ
|
์ฉ๋
|
5 MVA
|
|
1์ฐจ์ธก ์ ์
|
55 kV
|
1๊ถ์
|
2์ฐจ์ธก ์ ์
|
2.46 kV
|
4๊ถ์
|
๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์
|
์ฉ๋
|
5 MVA
|
1.25 MVA ร 4 EA
|
AC ์ ์
|
2.46 kV
|
|
DC๋งํฌ ์ ์
|
4.4 kV
|
|
๊ทธ๋ฆผ. 8. ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์ ๋ชจ๋ธ๋ง
Fig. 8. Active balancer model
4. ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์ ๋์ ์ ๋ฌด์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ
2์ ์์ ์ธก์ ํ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์๊ฐ ๋์ํ๋ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ ๋ถํํ์ ๊ฐ์ ์ฌ๋ถ๋ฅผ ํ์ธํ๊ณ ์ ํ๋ค. 20์ด ๋์์ ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ถํ
์ ๋ ฅ์ ๋ณํ ์๋์ ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์์ ๋์์ํจ ์ค์๊ฐ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ๊ณผ 10๋ถ ๋์์ ๊ณ์ธกํ 200๊ฐ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ 20์ด๋ก ์ฌ๊ตฌ์ฑํ ๋ถํ ์ ๋ ฅ์ ์ ์ฉํ
์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ ์ดํด๋ณด๊ณ ์ ํ๋ค.
์ฌ๊ตฌ์ฑํ 20์ด ๋ฐ์ดํฐ๋ 200๊ฐ์ 3์ด ๋ฐ์ดํฐ๋ก ๊ตฌ์ฑํ์๊ณ ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ๋ณด๋ค ๋น ๋ฅธ ์ ๋ ฅ ๋ณํ๋ก ๋ค๋ฅธ ๋ณ์ ์์์ ๋ํ๋ ์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ๋ชจ์ํ๋ค๊ณ ๋ณผ
์ ์๋ค. ๋ํ ํ๊ท ๊ฐ ๋์ถ๋ก IEC ๊ท๊ฒฉ์ ๋ ๋ฒจ๊ณผ ๋น๊ตํ ์ ์์ด ์ฌ๊ตฌ์ฑํ์๋ค.
4.1 ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ ์ ์ฉ ์ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ
2์ ์์ ์ธก์ ํ ๋ฐ์ดํฐ์์ ๊ฐ์ฅ ๊ฐํนํ ์กฐ๊ฑด์ด๋ผ๊ณ ํ๋จ๋๋, ์ฆ ๋ถํ์ ๋ ฅ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ๊ฐ์ฅ ๊ฐํ๋ฅด๊ฒ ๋ฐ์ํ๋ ๊ตฌ๊ฐ์ ์ ํจ ๋ฐ ๋ฌดํจ ์ ๋ ฅ์ ์ถ์ถํ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 2์์ 2๋ถ ์ ๋์ ๋ํ๋ ํ์์ผ๋ก ์ ๋ ฅ์ ์ฐจ๊ฐ 4MW์์ 10MW๋ก ๋์ด๋ฌ๋ค๊ฐ ๋ค์ 4MW๋ก ์ค์ด๋ ๋ค. ๋ถํ๋ ์ ๋ฅ์์ผ๋ก ๊ตฌ์ฑํ์ฌ ๋๊ฐ์ด 20์ด ๋์
์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ์งํํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 9๋ ์ค์ฝํธ ๋ณ์๊ธฐ 2์ฐจ์ธก์ ๋ํ๋ ์ ํจ ์ ๋ ฅ์ ์ฐจ๋ก 2์ ์์ 10MW์ ๋ถํ ์ ๋ ฅ ์ฐจ๊ฐ ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ๋ํ๋ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ธ ์ฝ 4%๊ฐ ๊ทธ๋ฆผ 10.(a)์์๋ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ฐ์ํ์๋ค. ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ ์ฌํ๊ฒ ๊ธ์ ๊ณํต๊ณผ ์ ๊ธฐ์ฒ ๋ ๋ถํ ๋ชจ๋ธ๋ง์ด ๋์๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 9. ์ค์ ๋ฐ์ดํฐ ์ ์ฉ์ ๋ถํ์ ์ ํจ ์ ๋ ฅ ์ฐจ
Fig. 9. Difference of active power on M-and T-phase under applying real data
๊ทธ๋ฆผ. 10. ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ (์ค์ ๋ฐ์ดํฐ ์ ์ฉใ์
Fig. 10. Voltage unbalance factor under applying real data
๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์๋ฅผ ์ ์ฉ์ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ ๊ทธ๋ฆผ 10.(b)๋ก ์ด๊ธฐ ๋์์ ๊ณผ๋ ์ํ๋ก ์ธํ 2% ์ด์์ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ด ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ ์ธ์ ์ ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ฝ 0.25% ์ดํ๋ก ๋ํ๋๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค. ์ค์ฝํธ
๋ณ์๊ธฐ 2์ฐจ์ธก์ ๋ฐ์ํ๋ ๋ถํ ์ ๋ ฅ์ ์ ์ดํ์ฌ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ ๊ฐ์ ํ์์ ์ ์ ์๋ค.
4.2 ์ฌ๊ตฌ์ฑํ ๋ฐ์ดํฐ ์ ์ฉ ์ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ
๊ทธ๋ฆผ 2์ 0 ~ 10๋ถ ๋์์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ 20์ด๋ก ์ฌ๊ตฌ์ฑํ์ฌ ๋ถํ ์ ๋ฅ์์ผ๋ก ์์ฑํ์๊ณ , ์๋ฎฌ๋ ์ด์
๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ทธ๋ฆผ 11~12์ด๋ค.
๊ทธ๋ฆผ. 11. M์ ๋ฐ T์์ ์ ํจ์ ๋ ฅ ์ฐจ (์ฌ๊ตฌ์ฑํ ๋ฐ์ดํฐ ์ ์ฉ)
Fig. 11. Difference of active power on M-and T-phase under applying reorganized data
๊ทธ๋ฆผ. 12. ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ (์ฌ๊ตฌ์ฑํ ๋ฐ์ดํฐ ์ ์ฉ ์)
Fig. 12. Voltage unbalance factor under applying reorganized data
๊ทธ๋ฆผ 11์ M์๊ณผ T์์ ์ ํจ ์ ๋ ฅ์ฐจ๋ก ๊ทธ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ ๋ถํํ์ ๊ทธ๋ฆผ 12.(a)๋ก ๊ทธ๋ฆผ 2๋ฐ 3๊ณผ ๋น๊ตํ์์ ๋ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ ์ ์๋ค.
๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์ ๋์์ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๊ทธ๋ฆผ 12.(a)๋ก ์ต๋๊ฐ์ ์ฝ 1.3%์ด์ง๋ง, ํ๊ท ์ ์ผ๋ก๋ 1% ๋ฏธ๋ง ์ผ๋ก IEC ๊ท๊ฒฉ ๋ ๋ฒจ์ธ 10๋ถ ํ๊ท 1.4%๋ณด๋ค ๋ฎ๊ฒ ๋ํ๋๋ค.
5. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ๊ณ์ฐ์์ ์กฐ์ฌํ์ฌ ์ ์ํ๊ณ , ๋ณ์ ์์์ ์ค์ธกํ M์ ๋ฐ T์ ๋ถํ ์ ๋ ฅ์ ์ด์ฉํ์ฌ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ ๊ณ์ฐํ์๋ค. ๊ณ์ฐํ
์ ์๋ถํํ๋ฅ ๊ฐ์ด 3์ ์์ ์ธก์์ ์ธก์ ํ ์ ์๋ถ/์ญ์๋ถ์ ๋น๋ก ๊ณ์ฐํ ๊ฐ๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ํ๋๋ฏ๋ก ์ค์ฝํธ ๋ณ์๊ธฐ์ 2์ฐจ์ธก ์ ๋ ฅ ์ฐจ๊ฐ ๋ถํํ๊ณผ ๊ด๋ จ์์์
ํ์ธํ ์ ์์๋ค. ์ ์๋ถํํ ๊ฐ์ ์ ์ํ ์ฅ์น์ ์ ํจ์ฑ์ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํด, ์ ๋ ฅ๊ณํต ํด์ํ๋ก๊ทธ๋จ์ธ PSCAD๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ์ค์ ๊ธ์ ๊ณํต๊ณผ ์ ์ฌํ๊ฒ ๋ณ์ ์๋ฅผ
๋ชจ๋ธ๋งํ๊ณ , ์ ์ ๋ถํํ ๋ณด์์ฅ์น์ธ ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์๋ฅผ ์ค๊ณํ๊ณ ๋ชจ๋ธ๋งํ์๋ค. ๋ํ ์ค์ธก ๋ถํ ์ ๋ ฅ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ PSCAD ๋ชจ๋ธ๋ง์ ์ ์ฉํ์ฌ ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์
๋์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ ๋ถ์ํ์๋ค. ๊ทธ ๊ฒฐ๊ณผ ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์๋ฅผ ์ ์ฉํ๊ธฐ ์ ์๋ ์์๊ฐ ์ต๋ 5%, 10๋ถ ํ๊ท ๊ฐ ์ต๋ ์ฝ 2%์ ์ ์ ๋ถํํ์ด
๋ฐ์ํ ๋ฐ๋ฉด, ๋ฅ๋ํ ๋ฐธ๋ฐ์๋ฅผ ์ ์ฉํ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์์๊ฐ ์ต๋ 1.3%, 10๋ถ ํ๊ท 1% ์ดํ๋ก ์ ์ ๋ถํํ์ด ๊ฐ์ํ๋ ๊ฒ์ ํ์ธํ์๋ค.
์ ๊ธฐ์ฒ ๋์ ์์ ์ฆ๊ฐ์ ๋์์ ์ ์ฌ์์๋์ง ๋ฑ์ ํตํฉ์ผ๋ก ์ธํ ์ ๋ ฅ๊ณํต์๋ ๋ณํ๊ฐ ์ผ์ด๋๊ณ ์๋ค. IEC ๊ท๊ฒฉ์์ 1.4% ์ดํ๋ก Planning
๋ ๋ฒจ์ ์ ์ํ๊ณ ์๊ณ , ํด์ธ ๊ฐ๊ตญ์์๋ ์ก๋ฐฐ์ ๊ณํต ๋ฐ ์ ๊ธฐ์ฒ ๋ ๊ธ์ ๊ณํต์ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ ์ธก์ ํ์ฌ ์ ๋ ฅ ํ์ง ๋ณด์์ ์ํ ๋ค์ํ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ฐ๊ตฌํ๊ณ
์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ ๋๋ผ์ ๊ฒฝ์ฐ๋ ๊ตญ์ ํ์ค์ ์์ค์ ๋ถํฉํ์ฌ ์ ๊ธฐ์ฒ ๋์ ์ํ ์ ์ ๋ถํํ๋ฅ ์ ๋ณด์ํ๊ธฐ ์ํ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ๊ณผ ๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์ ๋ณ๊ฒฝ ๊ฒํ ์ ๊ด์ฌ์ ๊ฐ์ ธ์ผ
ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
Acknowledgements
This work was supported by 2020 Railroad Technology Research Program(RTRP) of the
Korea Agency for Infrastructure Technology Advancement(KAIA) grant funded by the Ministry
of Land, Infrastructure and Transport under 20RTRP-B149104-03.
References
S. M. M. Gazafrudi, A. T. Langerudy, E. F. Fuchs, K. Al-Haddad, May 2015, Power Quality
Issues in Railway Electrification: A Comprehensive Perspective, IEEE Trans. Ind. Electron.,
Vol. 62, No. 5, pp. 3081-3090
B. Banerjee, June 2000, Voltage unbalance: Power quality issues, related standards
and mitigation technique, EPRI Technical Report
Electromagnetic compatibility (EMC) - Limits โ Assessment of emission limits for the
connection of unbalanced installations to MV, HV, and EHV power systems, Tech Rep.
IEC/TR 61000-3-13. 2018
G. Firat, G. Yang, H. Ali Hussain Al-Ali, 2015, A Comparative Study of Different Transformer
Connections for Railway Power Supply-Mitigation of Voltage Unbalance, in Proceedings
of 10th International Conference on Advances in Power System Control, Operation &
Management(APSCOM 2015), IEEE
R. Grunbaum, Sept 2000, SVC Light: a powerful means for dynamic voltage and power
quality control in industry and distribution, in Proc. of Eighth International Conference
on Power Electronics and Variable Speed Drives (IEE Conf. Publ. No. 475), pp. 18-19
Siemens AG, 2014, May we proudly present : SFC plus, RVC plus, RAB plus, www.siemens.com/rail-electrifcation
M. Ohmi, Y. Yoshii, 2010, Validation of Railway Static Power Coniditioner in Tohoku
Shinkansen on Actual Operation, The 2010 International Power Electronics Conference,
pp. 2160-2164
H. W. Kim, Y. R. Go, M. H. Min, T. P. An, T. H. Lee, 2019, Study on the Parallel Operation
of Active Balancer for Unbalanced Load in AC Electric Railway System, The Transactions
of the Korean Institute of Electrical Engineers, Vol. 68, No. 11, pp. 1067-1072
J. C. Kim, 2008, Analysis and understanding of Korea AC Electrified Railway Systems,
pp. 28-31
Ministry of Trade, 2019, Technical Regulation in Electricity Business Act, Industry
and Energy, pp. 55
์ ์์๊ฐ
She received the M.S. degree from Jeonbuk National University, Korea in 2011.
She has been working as research engineer at ENTEC Electric & Electronic Co., Ltd.
from 2019.
He received the M.S. degree from Soongsil University, Korea in 2015.
He has been working as research engineer at ENTEC Electric & Electronic Co., Ltd.
from 2018.
๋ฏผ๋ช
ํ (Myung-Hwan Min)
He received the M.S. degree from Sungkyunkwan University, Korea in 2012.
He has been working as research engineer at ENTEC Electric & Electronic Co., Ltd.
from 2013.
He received the B.S. degree from Sungkyungkwan Unisersity, Korea in 1992.
He is currently a vice- president at ENTEC Electric & Electronic Co., Ltd., Korea.
He received the B.S. degree from Electrical Engineering at Seoul National University
of Science & Technology in 1997 and the M.S. degree from Electrical Engineering at
Kwangwoon University in 1999.
He is currently a doctoral course at Chungnam National university and working general
manager at Korail.