์ํ์ฑ
(Hyun-Sung Lim)
โ iD
Copyright ยฉ The Korea Institute for Structural Maintenance and Inspection
Key words
MVDC, Electrical Safety, Renewable Energy, Power Conversion, Grid Modernization
1. ์ ๋ก
ํ๋ ์ฌํ๋ ๊ธ๊ฒฉํ ๋์งํธํ์ ๋ถ์ฐํ ์๋์ง์์(Distributed Energy Resources, DER)์ ํตํฉ์ผ๋ก ์ธํด ํจ๋ฌ๋ค์์ ๋ณํ๋ฅผ
๊ฒช๊ณ ์๋ค. ํนํ, ๋ฐ์ดํฐ ์ผํฐ, ์ ๊ธฐ์ฐจ์ถฉ์ ์, ์ค๋งํธ ๋น๋ฉ ๋ฑ ์ง๋ฅ(DC) ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ถํ๊ฐ ๊ธ์ฆํ๊ณ ์๋ค. ์ด์ ๋์์, ์ง๊ตฌ ์จ๋ํ์ ๋์ํ๊ธฐ ์ํ
๋
ธ๋ ฅ์ ์ผํ์ผ๋ก ํ์๊ด, ํ๋ ฅ ๋ฑ ์ ์ฌ์์๋์ง์ ๋ณด๊ธ์ด ์ ์ธ๊ณ์ ์ผ๋ก ํ๋๋๊ณ ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ณํ๋ ๊ธฐ์กด์ ๊ต๋ฅ(AC) ์ค์ฌ์ ์ ๋ ฅ ์์คํ
์์ ์ง๋ฅ(DC)
์์คํ
์ผ๋ก์ ์ ํ์ ๊ฐ์ํํ๊ณ ์๋ค.
์ง๋ฅ ์์คํ
์ ํฌ๊ฒ ์ธ ๊ฐ์ง ๋ฒ์ฃผ๋ก ๋๋ ์ ์๋ค. LVDC(Low Voltage Direct Current)๋ ์ฃผ๋ก 1.5kV ๋ฏธ๋ง์ ์ ์์ง๋ฅ ์์คํ
์ผ๋ก
๊ฑด๋ฌผ ๋ด๋ถ์ ๋ฐฐ์ , ์๊ท๋ชจ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋, ๋ฐ์ดํฐ ์ผํฐ ๋ฑ์์ ํ์ฉ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ MVDC(Medium Voltage Direct Current)๋ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก
1.5kV์์ 100kV ๋ฏธ๋ง์ ์ง๋ฅ ์์คํ
์ ์ง์นญํ๋ฉฐ ๋๊ท๋ชจ ์ ์ฌ์์๋์ง ๋จ์ง, ์ฐ์
๋จ์ง ๋ฐฐ์ ๋ฑ์์ ํ์ฉ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ๋๋ค. ๋ง์ง๋ง์ผ๋ก HVDC(High
Voltage Direct Current)๋ 100kV ์ด์์ ๊ณ ์ ์ง๋ฅ ์์คํ
์ผ๋ก ์ฃผ๋ก ์ฅ๊ฑฐ๋ฆฌ ์ ๋ ฅ ์ ์ก, ํด์ ์ผ์ด๋ธ ์ก์ , ๊ตญ๊ฐ ๊ฐ ์ ๋ ฅ ์ฐ๊ณ
๋ฑ์ ์ฌ์ฉ๋๋ค.
MVDC๋ ์ ๋ ฅ ์์คํ
์์ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ฉฐ ํฅํ ์ฆ๊ฐ๋๋ ๋๊ท๋ชจ ํ์๊ด ๋ฐ์ ์๋ ํด์ ํ๋ ฅ ๋จ์ง ๋ฑ์์ ์์ฐ๋๋ ์ ๋ ฅ์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก
์์งํ๊ณ ์ ์กํ๋ ์ญํ ๊ณผ ์ ์ ๋ณ๋์ด๋ ๊ณ ์กฐํ ๋ฑ์ ์ ๋ ฅ ํ์ง ๋ฌธ์ ๋ฅผ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํ ์ ์๋ ์์คํ
์ด ๋ ์ ์๋ค. ๋ํ, ๊ธฐ์กด์ AC์ DC
์์คํ
๊ฐ์ ์ฐ๊ณ๋ฅผ ํตํด ์ ๋ ฅ ๊ณํต์ ์ ์ฐ์ฑ์ ๋์ผ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ง๋ฅ ๊ธฐ๋ฐ ๋ถํ๊ฐ ์ฆ๊ฐํ๋ ์ํฉ์์ MVDC๋ ๋ณํ ์์ค์ ์ค์ฌ ์ ์ฒด์ ์ธ ์๋์ง ํจ์จ
๊ฐ์ ์ ๊ธฐ๋ํ ์ ์๋ค[1].
MVDC ์์คํ
์ ๋์
๊ณผ ํ์ฐ์ ๋ฐ๋ผ ๊ธฐ์กด AC ์ค์ฌ์ ์ ๊ธฐ์์ ๊ธฐ์ ์ ๋์ด DC ์์ญ์ผ๋ก ๊ทธ ๋ฒ์๋ฅผ ํ์ฅํด์ผ ํ ํ์์ฑ์ด ๋๋๋๊ณ ์๋ค. ํนํ,
AC์ฉ์ผ๋ก ์ค๊ณ๋ ๊ธฐ์กด์ ์ฐจ๋จ๊ธฐ, ํจ์ฆ ๋ฑ์ ๋ณดํธ ์ฅ์น๋ค์ DC ์์คํ
์์์ ์ด์ฉ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ๋ํ ๊ฒํ ์ ์ฐ๊ตฌ ๊ฐ๋ฐ ๋ฑ์ด ํ์ํ๋ฉฐ AC์ DC๊ฐ ํผ์ฌ๋
ํ์ด๋ธ๋ฆฌ๋ ์์คํ
์์๋ ๋์ฑ ์ฒด๊ณ์ ์ธ ์์ ๊ด๋ฆฌ๊ฐ ํ์ํ๋ค. ๋ํ, LVDC์ ๋นํด ์๋์ ์ผ๋ก ๋์ ์ ์๊ณผ ์ ๋ ฅ์ ๋ค๋ฃจ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ฌ๊ณ ๋ฐ์์ ๋ํ
์ํ์ฑ์ด ๋์ฑ ํฐ ์ํฉ์์ MVDC ์์คํ
์ ์์ ํ ์ด์๊ณผ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ์ํด์๋ ์ฒด๊ณ์ ์ด๊ณ ์ข
ํฉ์ ์ธ ์ ๊ธฐ์์ ๊ธฐ์ ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์์ ์ด๋ค. ๊ตญ๋ด ์ง๋ฅ ๋ฐฐ์
๊ด๋ จ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ ์ฃผ๋ก LVDC์ HVDC๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์๋ ๋ฐ๋ฉด MVDC์ ๋ํ ๊ธฐ์ ๋ฐ ์์ ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ถ์กฑํ ์ํฉ์ด๋ค. ์ด์ ๋ณธ
๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ ์ฌ์์๋์ง ์ฐ๊ณ MVDC ์ก๋ฐฐ์ ๊ณํต ํ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๊ธฐ ์์ ๊ด๋ จ ๊ธฐ์ ์ ๋ํ ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ๊ณ ์ ํ๋ค.
2. MVDC ๊ธฐ์ ๋ํฅ
๋
์ผ์ Siemens๋ HVDC ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ ํตํด ์ถ์ ๋ ๋
ธํ์ฐ๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก MVDC Plus๋ผ๋ ๋ธ๋๋๋ก ์ง๋ฅ ์ก๋ฐฐ์ ์๋ฃจ์
์ ์ ๊ณตํ๊ณ ์๋ค. ์ด
์์คํ
์ ๋ชจ๋ํ๋ ์ค๊ณ๋ก ์ ์ฐํ ์์คํ
์ด ๊ตฌ์ฑ ๊ฐ๋ฅํ๋ฉฐ ๊ณ ํจ์จ์ ์ ๋ ฅ ๋ณํ ๊ธฐ์ ์ ์ ์ฉํ์ฌ ์ ์ฌ์์๋์ง ํตํฉ์ ์ต์ ํ๋ ์ ์ด ์์คํ
์ ์ ๊ณตํ๊ณ ์๋ค[2]. E.on ์ฐ๊ตฌ ์ผํฐ์ MVDC ํ๋ก์ ํธ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ํจ๋ํ์บ ํผ์ค ๋ด MVDC Grid๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ๊ณ ์บ ํผ์ค ๋ด ์ฌ๋ฌ ๊ฑด๋ฌผ์ ์ฐ๊ฒฐํ๋ MVDC ๋ง์ดํฌ๋ก
๊ทธ๋ฆฌ๋๋ฅผ ํตํด ๋ค์ํ ์ ์ ๋ ๋ฒจ๊ณผ ๋ถํ ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ์์คํ
์ ์ค๊ณํ์์ผ๋ฉฐ ๋ถํด์ ์ค์น๋ ํด์ ํ๋ ฅ ๋จ์ง์ ์ ๋ ฅ์ ํจ์จ์ ์ผ๋ก ์ก์ง๋ก ์ ์กํ๊ธฐ ์ํ
MVDC ์์คํ
์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค.
์๊ตญ์ Angle-DC ํ๋ก์ ํธ๋ฅผ ํตํด Bangro ๋ณ์ ์์ Llanfair PG ๋ณ์ ์๋ฅผ ์ฐ๊ณํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ธฐ์กด์ AC 33kV ์ ๋ ฅ๋ง์ ๋์นญ ๋จ๊ทน
ยฑ27kV 30MW๊ธ MVDC ์์คํ
์ผ๋ก ๋์ฒดํ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ๊ธฐ์กด AC ์ผ์ด๋ธ์ ํ์ฉํ MVDC ์ ํ ๊ธฐ์ ์ ๊ฐ๋ฐํ์์ผ๋ฉฐ ๊ณํต ์ฉ๋ ์ฆ๋ ๋ฐ ์ ๋ ฅ
์์ค ๊ฐ์์ ๋ํ ์ค์ฆ๊ณผ MVDC ์์คํ
์ ๊ธฐ์ ํ์คํ์ ๊ธฐ์ฌํ์๋ค. ๋์๊ฐ ๊ตญ๋ฆฝ ๊ทธ๋ฆฌ๋(National Grid)์ MVDC ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด ์๊ตญ ์ ์ญ์
๋ฐฐ์ ๋ง ํ๋ํ๋ฅผ ์ํ์ฌ MVDC ๊ธฐ์ ์ ๊ฒํ ํ์์ผ๋ฉฐ ์ด๋ฅผ ํตํด MVDC ๋ณํ์ฅ์น์ ์ต์ ์ค๊ณ ๋ฐ ์ ์ด๋ฐฉ์, ์์คํ
์ ๋ณดํธ ํ์กฐ ๋ฐ ๊ณ ์ฅ๊ฒ์ถ ๊ธฐ์ ,
AC/DC ํ์ด๋ธ๋ฆฌ๋๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์์ ์ฑ์ ๋ถ์ํ์๋ค.
์ค์จ๋ด์ ABB์ MVDC ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ ํตํด 1MW DC ๋ฐฐ์ ์์คํ
๋ฐ์ดํฐ ์ผํฐ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ์ฌ 380V DC ๊ธฐ์ ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ผํฐ์ ์ ์ฉํ์๋ค[3]. ์ด๋ฅผ ํตํด ์ ๋ ฅ ๋ณํ ๋จ๊ณ ๊ฐ์๋ฅผ ํตํ ์๋์ง ํจ์จ ํฅ์ ๊ธฐ์ ์ ๋ํ ์ค์ฆ์ ์ํํ์์ผ๋ฉฐ MVDC-LVDC ํตํฉ ์ ๋ ฅ๊ณต๊ธ ๋ชจ๋ธ ์ค์ฆ ์ฌ์
์ธ Nupharo
Park Project๋ฅผ ํตํด ์ฐ์
๋จ์ง ๋ด MVDC ๋ฐฐ์ ๋ง์ ๊ตฌ์ถํ๊ณ LVDC ์ฐ๊ณ ๊ธฐ์ ์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค. ์ด๋ฅผ ํตํด ๋ค์ํ ์ ์ ๋ ๋ฒจ์ DC ๋ถํ์
๋ํ ํตํฉ ์ ๋ ฅ ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
์ ๊ตฌํํ์๋ค. ๋ํ, ์ ๋ถ ์ง์ ํ์ MVDC ๊ธฐ์ ์ ์ฐ์
์ ์ฉ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ฐ๊ตฌํ๊ธฐ ์ํ์ฌ RISE(Research Institutes
of Sweden)์ MVDC ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด MVDC ์์คํ
์ ๊ฒฝ์ ์ฑ์ ๋ถ์ํ๊ณ ๋ถ์ ๋ฝ ์์ฅ์์์ MVDC ํ์ฉ ๋ฐฉ์๊ณผ ๋ง์ดํฌ๋ก๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ค๊ณ ๋ฐ ์ด์
๊ธฐ์ ์ ์ฐ๊ตฌํ์๋ค[4].
๋ฏธ๊ตญ์ EPRI(Electric Power Research Institute)์ MVDC ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด MVDC ์์คํ
์ค๊ณ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค.
์ฃผ๋ก MVDC ์ ์ ๋ ๋ฒจ ์ต์ ํ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ์ MVDC ์์คํ
์ ์ ๋ขฐ์ฑ ๋ฐ ๊ฐ์ฉ์ฑ์ ๋ถ์ํ์์ผ๋ฉฐ DC ์ฐจ๋จ๊ธฐ ๋ฐ ๋ณดํธ์ฅ์น๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค. ์ค์ฆ์ฌ์
์ผ๋ก
AEP(American Electric Power) ํ๋ก์ ํธ๋ฅผ ํตํด Eagle Pass ๋ณ์ ์์ ๋ฉ์์ฝ Piedras Negras ๋ณ์ ์๊ฐ MVDC
์์คํ
์ ๊ตฌ์ถํ์ฌ VSC ๊ธฐ๋ฐ 36MVA๊ธ ์ ์ํ ์ปจ๋ฒํฐ๋ฅผ ํตํด ์๋ฐฉํฅ ์ ๋ ฅ ์ ์ด ๊ธฐ๋ฅ์ ๊ตฌํํ์์ผ๋ฉฐ ๊ณํต ์์ ํ ๋ฐ ์ ๋ ฅ ํ์ง ๊ฐ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ์ค์ฆํ์๋ค[5].
์ค๊ตญ์ Zhuhai Tangjia Project๋ฅผ ํตํด ์ ๊ฒฉ์ ์ ยฑ10kV, 40MW ๊ธ 3-terminal MVDC๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ์์ผ๋ฉฐ ์ค๊ตญ์ ๋ ฅ๊ณผํ์ฐ๊ตฌ์(CEPRI)์
MVDC ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ํตํด MVDC์ฉ ๊ณ ์ฑ๋ฅ ์ ๋ ฅ ๋ฐ๋์ฒด ์์๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ์์ผ๋ฉฐ MVDC ์์คํ
์ ๊ณ ์ฅ ์ง๋จ ๋ฐ ์๊ฐ ๋ณต๊ตฌ ๊ธฐ์ ์ ์ฐ๊ตฌํ์๋ค. ๋ํ, ์ํ์ด
์ ๋ ฅ๊ณต์ฌ์ MVDC ์ค์ฆ ์ฌ์
์ ํตํด ๋์ฌ ์ง์ญ์ ์ ๋ ฅ ๊ณต๊ธ ๊ฐํ๋ฅผ ์ํ MVDC
๊ทธ๋ฆผ 1. MVDC ๊ตญ์ธ ๊ธฐ์ ํํฉ
Fig. 1. Global Technological Status of MVDC Systems
์์คํ
์ ๊ตฌ์ถํ์์ผ๋ฉฐ ์งํ ์ผ์ด๋ธ์ ์ด์ฉํ ๋์ฌ ์ ๋ ฅ ๊ณต๊ธ ๋คํธ์ํฌ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ์ฌ ์ค๋งํธ๊ทธ๋ฆฌ๋์ ์ฐ๊ณํ MVDC ์ด์ ์์คํ
์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค[6].
๊ตญ๋ด์์๋ MVDC ๊ด๋ จ ๋ค์ํ ์ค์ฆ ์ฌ์
์ ์ถ์งํ๊ณ ์๋ค. ์ฃผ๋ก MVDC ํต์ฌ๊ธฐ์ ์ ๊ตญ์ฐํ ๋ฐ ์ค์ฉํ์ ์ ์ฌ์์๋์ง ์ฐ๊ณ ๋ฐ ์๋์ง ํจ์จ ํฅ์์
์ค์ ์ ๋๊ณ ์๋ค. ํ๊ตญ์ ๋ ฅ๊ณต์ฌ๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์ ์ฌ์์๋์ง ์ฐ๊ณ MVDC ์์คํ
์ ๊ตฌ์ถํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ ์ฃผ๋์ ยฑ35kV, 10MW๊ธ DC ๋ฐฐ์ ๋ง์ ๊ตฌ์ถํ์ฌ
๊ณํต ์์ ํ ๋ฐ ์ ๋ ฅํ์ง ๊ฐ์ ํจ๊ณผ๋ฅผ ๋ถ์ํ์์ผ๋ฉฐ ๋์ฌํ MVDC ๊ตฌ์ถ์ ์ํ์ฌ ๋์ฃผ์ ยฑ20kV, 5MW๊ธ MVDC-LVDC ๋ณํ ๊ธฐ์ ์ค์ฆ๊ณผ DC
๋ง์ดํฌ๋ก ๊ทธ๋ฆฌ๋ ์ฐ๊ณ ๊ธฐ์ ์ ๊ฐ๋ฐํ์๋ค. ๋ํ, ์ค๋งํธ์ํฐ ์ฐ๊ณ MVDC ๋ฐฐ์ ๋ง ๊ตฌ์ถ์ ์ํ์ฌ ๋ถ์ฐ์ ์์ฝ๋ธํ์ํฐ์์ DC ๊ธฐ๋ฐ ๊ฑด๋ฌผ ์๋์ง ๊ด๋ฆฌ
์์คํ
์ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ ์ ๊ธฐ์ฐจ ์ถฉ์ ์ธํ๋ผ ์ฐ๊ณ ๊ธฐ์ ์ ์ค์ฆ ๋ฐ MVDC ๋ณดํธ ํ์กฐ ๋ฐ ์์ ๊ด๋ฆฌ ์์คํ
๊ฐ๋ฐ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๋ฅผ ์งํํ๊ณ ์๋ค[7-9].
3. MVDC ๊ด๋ จ ์ ๊ธฐ์์ ๊ธฐ์
MVDC๋ ์ ์ธ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ง๋ฅ ์์คํ
์ ๊ธฐ๋ฐ์ผ๋ก ๋ค์ํ ์ฐ์
๊ณ์ ๋ง์ถคํ์ผ๋ก ์ฌ์
ํ ๋ฐ ์ฐ๊ตฌ ๊ฐ๋ฐ ์ค์ฆ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์๋ค. ํนํ, 1.5kV~100kV์
์ ์ ๋ฒ์๋ HVDC์ LVDC์ ์ฐ๊ฒฐ๊ณ ๋ฆฌ๋ก์ MVDC ์์คํ
์ ์์ ํ ์ด์๊ณผ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํ ์ ์ ์ค๊ณ, ๋ณดํธ ํ์กฐ ๋ฑ ๋ค์ํ ๊ธฐ์ ์ ์์ ์ฑ์ด
๊ฒํ ๋์ด์ผํ๋ค. ๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ๊ฐ ์์ญ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๊ธฐ์์ ๊ธฐ์ ๋ฐฉ์์ ์ ์ํ๊ณ ์ ํ๋ค.
3.1 MVDC ์์คํ
์ค๊ณ ๋ฐ ํ์คํ ๊ธฐ์
ํ์ฌ MVDC์ ์ ์ ๋ฒ์๋ ๋ค์ ํ์ ๊ฐ์ด ๊ตญ์ ๊ธฐ๊ตฌ๋ณ๋ก ๋ค์ํ ์ ์๊ฐ ์กด์ฌํ๋ค.
ํ 1 MVDC ์ ์ ๊ธฐ์ค
Table 1 MVDC Voltage Standards
MVDC Standards
|
Voltage Range
|
IEEE
|
1.5~35kV
|
CIGRE
|
1.5~100kV
|
IEC
|
-
|
IEEE(Institute of Electrical and Electronic Engineers)์์๋ MVDC์ ์ ์ ๋ฒ์๋ฅผ 1.5kV~35kV๋ก
๊ท์ ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, CIGRE(Conseil International des Grands Reseaux Electriques)์์๋ 1.5kV~100kV์
์ ์ ๋ฒ์๋ก ์ ์ํ๊ณ ์๋ค[10,11]. IEC(International Electrotechnical Commission)์์๋ ๋ช
ํํ MVDC ์ ์ ๋ฒ์์ ๋ํ ์ ์๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ ๊ตญ๋ด
์ ๊ธฐ์ค๋น๊ธฐ์ ๊ธฐ์ค์ธ KEC์์๋ ์ง๋ฅ ์ ์ ๋ฒ์๋ฅผ 1.5kV~7kV๋ฅผ ๊ณ ์, 7kV๋ฅผ ์ด๊ณผํ ๊ฒฝ์ฐ ํน๊ณ ์์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ๊ณ ์๋ค. ์ต๊ทผ LVDC์ ๊ฒฝ์ฐ ๋ค์ํ
๊ตญ์ ๊ธฐ๊ตฌ๊ฐ์ ์ ์ ๋ฒ์์์ ํ์ค ์ ์์ธ 380V๋ก ์ ์ํ๊ณ ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ DC ๋ฐฐ์ ์์คํ
์ค๊ณ ๋ฐ ์ค์ฆ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง๊ณ ์๋ค. MVDC์ ๊ฒฝ์ฐ ํ์ค ์ ์์ด
๋ช
ํํ ๊ท์ ๋์ด ์์ง ์์ ์์คํ
์ ์ค๊ณ ๋ฐ ์์ ๊ธฐ์ค์ ๋ํ ์ ์๊ฐ ๋ช
ํํ์ง ์๋ค. ์ด๋ฌํ ๋ค์ํ ์ ์์ ํ์ค์ MVDC ์์คํ
์ ์ค๊ณ์ ๊ตฌ์ถ์
์์ด ํผ๋์ ์ผ๊ธฐํ ์ ์์ผ๋ฉฐ ์ ๊ธฐ์์ ์ธก๋ฉด์์๋ DC-DC ์ปจ๋ฒํฐ๋ ์ฐจ๋จ๊ธฐ, ๋ณดํธ์ค๋น์ ์์ ์ฑ ํ๊ฐ๋ฅผ ์ํด์๋ MVDC ์ ์ ๋ฒ์ ๋ฐ ํ์ค ์ ์์
๋ํ ๊ตญ์ ์ ์ธ ํฉ์๊ฐ ํ์ํ๋ฉฐ ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ์์คํ
์ค๊ณ, ์๊ณต, ์ด์ฉ, ์ ์ง๋ณด์์ ๋ํ ํตํฉ์ง์นจ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์ํ๋ค.
3.2 ์ ๋ ฅ ๋ณํ ๋ฐ ์ ์ด ๊ธฐ์
MVDC ์์คํ
์์ DC-DC ์ปจ๋ฒํฐ๋ ํต์ฌ์ ์ธ ์ญํ ์ ๋ด๋นํ๋ค. ํนํ MVDC์ LVDC ์์คํ
์ ์ฐ๊ณํ๊ฑฐ๋ ๋ค๋ฅธ ์ ์ ๋ ๋ฒจ์ MVDC ์์คํ
์
์ฐ๊ฒฐํ๊ธฐ ์ํด์๋ DC-DC ์ปจ๋ฒํฐ์ ์ค๊ณ์ ์์ ์ฑ์ ํ๊ฐํ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ์ด ํ์ํ๋ค[12]. ๊ณ ํจ์จ DC-DC ์ปจ๋ฒํฐ ํ ํด๋ก์ง๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ Dual Active Bridge(DAB) ์ปจ๋ฒํฐ๋, Modular Multilevel Converter(MMC)
๊ธฐ๋ฐ DC-DC ์ปจ๋ฒํฐ, Resonant DC-DC ์ปจ๋ฒํฐ ๋ฑ์ด ํ์ํ๋ฉฐ ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ณ ์ ์ค์์น ์ ์ด ๊ธฐ์ ๋ฐ ๋ณ๋ ฌ ์ด์ ์ ์ด ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๋ํ ๊ธฐ์
๊ฐ๋ฐ์ด ํ์ํ๋ค. DAB ์ปจ๋ฒํฐ์ ๊ฒฝ์ฐ ์ ๋ ฅ ์ ๋ฌ ๋ฐฉ์ ์์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, $V_{1},\: V_{2}$ : 1์ฐจ, 2์ฐจ ์ธก ์ ์[V]
$ฯ$ : ์์์ฐจ[ยฐ]
$f$ : ์ค์์นญ ์ฃผํ์[Hz]
$L$ : ๋์ค ์ธ๋ํด์ค[mH]
์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ DC-DC ์ปจ๋ฒํฐ์์์ $dv/dt$ ๋ณํ์จ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ฐ ์์คํ
์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ๊ณผ $di/dt$ ๋ณํ์จ์ ๋ฐ๋ฅธ EMI ๋ฐ์ ๋ฐ ์์ง ์ ์์ด
์์คํ
์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋ถ์ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๊ตญ์ ํ์ค์ธ IEC 62477-2 ์์๋ MVDC ์ ๋ ฅ ๋ณํ ์์คํ
์ ๋ํ ์์ ์๊ตฌ ์ฌํญ์ ๋ค๋ฃจ๊ณ
์์ผ๋ฉฐ ๊ตญ์ ํ์ค์ ์๊ฑฐํ DC-DC ์ปจ๋ฒํฐ์ ์ ์ฐ๋ด๋ ฅ์ ์ํํ๊ณ ์จ๋ ์์น ์ํ ํ๋กํ ์ฝ์ ์๋ฆฝํ์ฌ ์ฑ๋ฅ ํ๊ฐ ์งํ๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ ์์ ์ฑ ์ธ์ฆ ์ ์ฐจ๋ฅผ
ํตํด MVDC ์์คํ
์ ์ ํฉํ ๊ณ ์ฑ๋ฅ, ๊ณ ์ ๋ขฐ์ฑ์ DC-DC ์ปจ๋ฒํฐ๋ฅผ ์ค๊ณ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ง๋ค๋ฉด ์์คํ
์ ๋ํ ์์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
3.3 EMC(์ ์๊ธฐ ์ ํฉ์ฑ) ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ์
DC-DC ์ปจ๋ฒํฐ์ ๋ณํ๊ณผ์ ์์ ๋ฐ์ํ๋ CMV(Common Mode Voltage)๋ MVDC ์์คํ
์์ ์ค์ํ ์์ ์ฑ ํ๊ฐ ์งํ๋ก์ ํนํ ์ ์๊ณผ
์์คํ
์ ์ฉ๋์ด ์ฆ๊ฐ ํ ์๋ก CMV์ ์ํฅ์ด ์ปค์ง๋ฏ๋ก ์ด๋ฅผ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํ๋ ๊ธฐ์ ์ด ํ์ํ๋ค[13]. ์ ๋ ฅ๋ณํ์ฅ์น์ ์ค์์น ๋์์ ๋ฐ๋ฅธ CMV๋ฅผ ๊ฒ์ถํ๊ณ ์์คํ
๊ตฌ์ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ CMV ํน์ฑ์ ๋ถ์ํด์ผ ํ๋ฉฐ CMV ์ ํ ๊ฒฝ๋ก ๋ชจ๋ธ๋ง์ ํตํด CMV๊ฐ ์์คํ
์
๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋ถ์ํด์ผ ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํ์ฌ ๊ดํ์ ์ ์ ์ผ์ ๋ฑ์ ์ด์ฉํ ๊ณ ์ ๋ฐ CMV ์ธก์ ์ผ์๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ ๋ฐ์ดํฐ ์ทจ๋ ๋ฐ ์ฒ๋ฆฌ ๊ธฐ์ ์ ํ์ฉํ์ฌ
AI ๊ธฐ๋ฐ CMV ํจํด์ ์ธ์ํ๊ณ ๋ถ์์ ํตํด CMV๋ฅผ ์ ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ ํ๋์จ์ด์ ์ธ ํํฐ(ํจ์๋ธ, ๋ฅ๋์ ๋ ฅ, ํ์ด๋ธ๋ฆฌ๋ ๋ฑ)๋ฅผ ์ค๊ณํ๊ฑฐ๋ ์คํ์ด์ค ๋ฒกํฐ
PWM ์ต์ ํ๋ ์ผ๊ฐํ ์บ๋ฆฌ์ด ๋ณ์กฐ ๊ธฐ๋ฒ ๋ฑ์ ํตํ ์ํํธ์จ์ด์ ์ธ ์ ๊ฐ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์ํ๋ค. ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก CMV ์ ๊ฐ์ ์ํ ํํฐ ์ค๊ณ๊ฐ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด
๊ณ ๋ ค๋์ด์ผ ํ๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, $f_{c}$ : ์ฐจ๋จ์ฃผํ์[Hz]
$L$ : ํํฐ ์ธ๋ํด์ค[H]
$C$ : ํํฐ ์ปคํจ์ํด์ค[F]
์ฌ๊ธฐ์, $ฮถ$ : ๋ํ ๋น
$L$ : ํํฐ ์ธ๋ํด์ค[H]
$C$ : ํํฐ ์ปคํจ์ํด์ค[F]
์ฌ๊ธฐ์ ์์ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค์ํ ๋จ๋ฝ ์ฌ๊ณ , ์ง๋ฝ ์ฌ๊ณ , ์์ง ์ ์
๋ฑ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ์ CMV๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ณ RTDS๋ฅผ ํ์ฉํ์ฌ CMV ๊ธฐ๋ฐ ์ฌ๊ณ
๊ฒ์ถ ๋ฐ ๋ณดํธ ํ์กฐ ๋ฐฉ์ ์๋ฆฝ์ด ํ์ํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 2. ์ถฉ๋ฐฉ์ ์ด์ ์ ๋ฐ๋ฅธ CMV ํฌ๊ธฐ
Fig. 2. CMV Magnitude According to Charge and Discharge Operation
IT์์คํ
์์์ CMC(Common Mode Current)๋ก ์ธํ ๋์ค์ ๋ฅ๋ ์์คํ
์ ์์ ์ฑ๊ณผ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ์ง์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ์ค ์ ์๋ค. ๋ฐ๋ผ์, ์ ๋ ฅ๋ณํ์ฅ์น์
์ค์์น ๋์์ ๋ฐ๋ฅธ CMC ๋ฐ์ ์๋ฆฌ๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ณ ์์คํ
๊ตฌ์ฑ ์์๋ณ ๊ธฐ์ ์ปคํจ์ํด์ค ๋ชจ๋ธ๋ง์ ํตํด CMC์ ์ ํ ๊ฒฝ๋ก๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ณ ๋ฑ๊ฐ ํ๋ก ๋ชจ๋ธ์
๊ฐ๋ฐํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๋ํ, CMC๋ฅผ ์ธก์ ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ๊ด๋์ญ CMC ์ผ์๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ FFT ๊ธฐ๋ฐ ์ฃผํ์ ๋ถ์, ์จ์ด๋ธ๋ฆฟ์ ๋ณํ์ ์ด์ฉํ ์๊ฐ-์ฃผํ์
์์ญ ๋ถ์์ ํตํด CMC๋ฅผ ์ธก์ ํ๋ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์ํ๋ค.
CMC๊ฐ ์ ์ง ์์คํ
์ ๋ฏธ์น๋ ์ํฅ์ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ฃผํ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ง ์ํผ๋์ค ๋ณํ๋ฅผ ๋ชจ๋ธ๋งํ์ฌ CMC์ ์ํ ์ ํจ ์ ์ง ์ ํญ ์ฆ๊ฐ ํ์์ ๋ถ์ํ
ํ์๊ฐ ์๋ค. CMC์ ์ฃผํ์ ํน์ฑ ๋ถ์์ ์ํ ํธ๋ฆฌ์ ๋ณํ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, $I(w)$ : ์ฃผํ์ ์์ญ์์์ ์ ๋ฅ ์คํํธ๋ผ
$i(t)$ : ์๊ฐ ์์ญ์์์ ์ ๋ฅ[A]
์ด๋ฅผ ํตํ์ฌ ๋ค์ค ์ ์ง์ ์์์ CMC ์ํ ์ ๋ฅ ๊ฒฝ๋ก ํ์ฑ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ์ ๊ณผ๋ ์ ์ง ์์น์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ๋ค. ๋ํ, CMC๋ฅผ ์ ๊ฐํ๊ธฐ ์ํ์ฌ
Y-์ปคํจ์ํฐ ์ ์ฉ ๊ธฐ์ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ด CMC ํํฐ๋ฅผ ์ค๊ณํ๊ฑฐ๋ ์์ ์ํํธ PWM ๊ธฐ๋ฒ์ ์ ์ฉํ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๊ฐ๋ฐํ ํ์๊ฐ ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, $C_{Y}$ : Y-์ปคํจ์ํฐ์ฉ๋[F]
$f$ : ๋ชฉํ ์ฃผํ์[Hz]
$X_{c}$ : ๋ชฉํ ์ํผ๋์ค[ฮฉ]
CMC ๊ด๋ จ ๊ธฐ์ ์ ๊ฐ๋ฐ๊ณผ ์ ์ฉ์ ํตํด MVDC ์์คํ
์ ์ ์ง ์ฑ๋ฅ์ ๊ฐ์ ํ๊ณ ์ ์ฒด์ ์ธ ์์คํ
์ ์์ ์ฑ๊ณผ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์์ผ๋ฉฐ ํนํ, CMC๋ก
์ธํ EMI ๋ฌธ์ , ์ ์ง ์์คํ
์ฑ๋ฅ ์ ํ, ๊ธฐ๊ธฐ ์ค๋์ ๋ฑ์ ์ด์๋ฅผ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ๊ด๋ฆฌํจ์ผ๋ก์จ MVDC ์์คํ
์ ์์ ์ฑ์ ํฅ์์ํฌ ์ ์์ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
3.4 ์ ์ง ๋ฐ ๋ณดํธ ๊ธฐ์
MVDC ์์คํ
์์์ ์ ์ง ์ค๊ณ๋ ์์คํ
์ ์์ ์ฑ๊ณผ ์ ๋ขฐ์ฑ์ ์ง์ ์ ์ธ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ค์ํ ์์๋ก AC ์์คํ
๊ณผ ๋ค๋ฅธ DC์ ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ์ ์ง ์ค๊ณ๊ฐ
ํ์ํ๋ค[14].
MVDC ์์คํ
์์์ ์ ์ง ์ํผ๋์ค๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ณ์ฐ๋๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, $R_{g}$ : ์ ์ง์ ํญ[ฮฉ]
$L_{g}$ : ์ ์ง์ธ๋ํด์ค[mH]
$w$ : ๊ฐ์ฃผํ์[rad/s]
IT๋ฐฉ์์ ์ ์ง์์คํ
์์์ ์ง๋ฝ์ ๋ฅ๋ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๊ณ์ฐ๋๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, $V$ : ์์คํ
์ ์[V]
$R_{f}$ : ๊ณ ์ฅ ์ ํญ[ฮฉ]
$X_{c}$ : ์ฉ๋์ฑ ๋ฆฌ์กํด์ค[ฮฉ]
์ฃผ๋ก DC ์์คํ
์์๋ IT ๋ฐฉ์์ ์ ์ง ์์คํ
์ ๋์
ํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์ง๋ฝ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ณ ์ฅ ์ ๋ฅ๊ฐ ์ ๊ณ ์์คํ
์ ์ง์์ ์ธ ์ด์ ์ด ๊ฐ๋ฅํ ๋ฐ๋ฉด ์ง๋ฝ ์ ๋ฅ์
ํฌ๊ธฐ๊ฐ ์ ์ด ์ฌ๊ณ ์์น ๊ฒ์ถ์ด ์ด๋ ค์ด ๋จ์ ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค.
์ด์ IEC 60364์์๋ IT ๋ฐฉ์์ ์์คํ
์ ์ ์ฐ์ ํญ์ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ํ ์ ์๋ IMD๋ฅผ ์๊ณตํ๊ณ ์์ผ๋ Pulse ๋ฐฉ์์ IMD๋ ์์คํ
๊ตฌ์ฑ์
๋ฐ๋ฅธ ๋ค๋ฅธ ๋ณดํธ ๊ธฐ๊ธฐ์ ์ ์ฐ ์ํ์ ์ํฅ์ ๋ฐ์ ์ค๋์์ด ๋ฐ์ํ ์ ์๋ค. ์ด์ ์์คํ
์ ์ ๋ฐ ์ฉ๋์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์ง ์ํผ๋์ค๋ฅผ ์ต์ ํํ๊ณ ๋์ง ์ ํญ๋ฅ
์ธก์ ๋ฐ ๋ถ์์ ํตํด ์ ์ง ๊ทธ๋ฆฌ๋๋ฅผ ์ค๊ณํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๋ํ, ์์ง ๋ณดํธ์ฅ์น(SPD) ์ ์ ๋ฐ ๋ฐฐ์น๋ฅผ ํตํด ์์คํ
๊ฐ์ ๋ณดํธ ํ์กฐ ์์คํ
์ ๊ตฌ์ถํ
ํ์๊ฐ ์์ผ๋ฉฐ ๊ณ ๊ฐ๋ ๋์ค ์ ๋ฅ ์ผ์๋ฅผ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ ๋์ค ์ ๋ฅ ํจํด ๋ถ์์ ํตํด ์ฌ๊ณ ์ด์ ์ ๋ฌด๋ฅผ ๊ฐ์งํ ์ ์๋ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์ํ๋ค.
DC ์ ์ง ์์คํ
์ ๊ฒฝ์ฐ ํ๊ฒฝ ์กฐ๊ฑด์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ์์ด ๋ฐ์ํ ์ ์์ผ๋ฏ๋ก ํฌ์ ์๊ทน๋ฒ, ์๊ทน ๋ฐฉ์๋ฒ ๋ฑ์ ์ ์ฉํ ์ ์์ ๋ฐฉ์งํ๋ ์ค๊ณ๊ฐ ํ์ํ๋ฉฐ ์ธ์ฒด
์์ ์ ์ ๊ด๋ฆฌ ๊ธฐ์ ์ ํตํด MVDC์ ํน์ฑ์ ๋ฐ์ํ ํ์ฉ ์ ์ด ์ ์, ๋ณดํญ ์ ์์ ๋ํ ๊ธฐ์ค์ ์๋ฆฝํ๊ณ ๋ฑ์ ์ ๋ณธ๋ฉ ์์คํ
์ค๊ณ๋ฅผ ํตํ ์ํ ์ ์์
์ ๊ฐํ๊ณ ์ ๊ณ ํด์์ ํตํ ์์ ๊ฑฐ๋ฆฌ ์ฐ์ ์ ๊ดํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 3. IT ์ ์ง ์์คํ
Fig. 3. IT Grounding System
3.5 ์ ์ฐ ๋ฐ ๋ณดํธ ํ์กฐ ๊ธฐ์
MVDC ์์คํ
์ ์์ ํ ์ด์์ ์ํด์๋ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ณดํธ ํ์กฐ ๊ธฐ์ ์ด ํ์์ ์ด๋ค. ๊ธฐ๋ณธ์ ์ผ๋ก ์ ๋ ฅ๋ณํ์ฅ์น์ ์ ์ด๋ฅผ ํตํ ๊ณ ์ฅ ์ฐจ๋จ์ด ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ณดํธ์ฅ์น
๋ณด๋ค ์ฐ์ ๋์ํ๋๋ก ์ค๊ณํ๊ณ ์์ง๋ง, ์ ๋ก๋ณดํธ์ ์์คํ
์์ ์ฑ์ ํ๋ณดํ๊ธฐ ์ํด์๋ DC ์ฐจ๋จ๊ธฐ์ DC ํจ์ฆ ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ๋ณดํธ์ฅ์น๊ฐ ํ์์ ์ด๋ค. MVDC
์์คํ
์ ๊ณ ์ฅ ํน์ฑ์ ๋ถ์ํ๊ธฐ ์ํ์ฌ DC ๋จ๋ฝ ์ฌ๊ณ ๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ณ ์ง๋ฝ ๋ฐ ์ํฌ ๊ณ ์ฅ ๋ฑ์ด ๋ฐ์ํ ๊ฒฝ์ฐ ์ ์ง ๋ฐฉ์์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฌ๊ณ ์ ๋ฅ ๋ถํฌ ํด์๊ณผ DC
์ํฌ ๋ฐ์ ๋ฐ ์ง์ ๋ฉ์ปค๋์ฆ ๋ถ์์ด ์ฐ์ ์ ๋์ด์ผ ํ๋ค. DC ์ฐจ๋จ๊ธฐ์ ์ฐจ๋จ ์๊ฐ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ด ๋ฐ๋น๋ก ์๊ฐ-์ ๋ฅ ํน์ฑ์ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค.
์ฌ๊ธฐ์, $t$ : ์ฐจ๋จ ์๊ฐ[s]
$k$ : ์๊ฐ ์์
$I_{n}$ : ์ ๊ฒฉ์ ๋ฅ[A]
$\alpha$ : ํน์ฑ์ง์(์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก $1<\alpha <2$)
๊ณ ์ฅ ์ ๋ฅ๋ฅผ ํจ๊ณผ์ ์ผ๋ก ์ฐจ๋จํ๊ธฐ ์ํ์ฌ DC ์ฐจ๋จ๊ธฐ(DCCB) ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ ํตํด ๊ณ ์ ๊ธฐ๊ณ ๊ฐํ, ์ํฌ ์ํธ์ ๊ฐ์ ๊ธฐ๊ณ์, SiC, GaN ๋ฑ ์ฐจ์ธ๋
๋ฐ๋์ฒด ์์๋ฅผ ํ์ฉํ ๋ฐ๋์ฒด์, ๊ธฐ๊ณ์๊ณผ ๋ฐ๋์ฒด์์ ์ฅ์ ์ ๊ฒฐํฉํ ํ์ด๋ธ๋ฆฌ๋ DCCB ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์ํ๋ค. ๋ํ, MVDC์ฉ ๊ณ ์ ํจ์ฆ๋ฅผ ์ค๊ณํ๊ณ I2t
ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ์ต์ ํ ๊ธฐ์ ์ด ํ์ํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ MVDC์์คํ
์ ๋ณดํธ ์ ๋ต์ ์๋ฆฝํ์ฌ ๊ตฌ๊ฐ๋ณ ๋ณดํธ ์์ญ์ ์ค์ ํ ์ฃผ ๋ณดํธ์ ํ๋น๋ณดํธ ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์ถํ๊ณ
์๋ฐฉํฅ ์ ๋ ฅ ํ๋ฆ์ ๊ณ ๋ คํ ๊ณ ์ฅ ์ ๋ฅ ๋ฐฉํฅ ๊ฒ์ถ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์ํ๋ค. ๋ํ, ์ ๋ ฅ๋ณํ์ฅ์น์ ๋ณดํธ ๊ธฐ๋ฅ์ ํ์ฉํ์ฌ ๊ณ ์ ์ค์์นญ์ ํตํ ๊ณ ์ฅ ์ ๋ฅ๋ฅผ
์ ํํ๊ณ IEC 61850 ๊ธฐ๋ฐ ๋ณดํธ ํต์ ์์คํ
์ ํตํด GOOSE ๋ฉ์์ง๋ฅผ ํ์ฉํ ๊ณ ์ ํธ๋ฆฝ ์ ํธ ์ ์ก ์์คํ
๊ฐ๋ฐ์ ๋ํ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ํ์ํ๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 4. ๋ณดํธ ํ์กฐ ์์คํ
Fig. 4. Protection Coordination System
MVDC ์์คํ
์์์ IMD ํ์ฉ์ ์์คํ
์ ์ฐ ์ํ๋ฅผ ๋ชจ๋ํฐ๋งํ๊ณ ์ด๊ธฐ ๊ณ ์ฅ์ ๊ฒ์ถํ๋ ๋ฐ ์ค์ํ ์ญํ ์ ํ๋ค. IMD๋ฅผ ๋์
ํ๊ธฐ ์ํด์๋ ๊ธฐ์กด
๋ณดํธ ์์คํ
๊ณผ์ ์ํธ ์์ฉ์ ๊ณ ๋ คํด์ผ ํ๋ฉฐ ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ณดํธ ํ์กฐ ์ฒด๊ณ๊ฐ ํ์ํ๋ค[15-17]. ํนํ, ์ ์ฐ ๋ณ์๊ธฐ๋ฅผ ์ด์ฉํ ์์คํ
๋ถ๋ฆฌ๋ฅผ ํตํด IMD์ ๋์์ ํ๋ณดํ๊ณ ๊ณ ์๋ ์๋ต์ ํตํด ์ค์๊ฐ ์ ์ฐ์ ํญ์ ์ธก์ ํ๊ณ ๋ถ์ฐํ ์์คํ
์์ ๋ค์ค
์ธก์ ์ IMD ์ผ์ ๋คํธ์ํฌ ๊ตฌ์ถ์ ํตํด ์ธก์ ๋ฐ์ดํฐ์ ์ ํ๋๋ฅผ ํฅ์ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ๋ํ, IMD ๋์์ ๋ฐ๋ฅธ ์์คํ
์ํผ๋์ค ๋ณํ๋ฅผ ๋ถ์ํ๊ณ IMD
๋์ ๋ ๋ฒจ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋์ ํ๋ก์ธ์ค ๊ฐ๋ฐ๋ ํ์ํ๋ค.
3.6 DC ์์คํ
ํตํฉ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๋ฐ ์์ ์ง๋จ ๊ธฐ์
MVDC ์์คํ
์ ์์ ํ๊ณ ํจ์จ์ ์ธ ์ด์์ ์ํด์๋ ์ข
ํฉ์ ์ธ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๋ฐ ์์ ์ง๋จ ์์คํ
์ด ํ์ํ๋ค[18-22]. ์์คํ
์ ์ํ๋ฅผ ์ค์๊ฐ์ผ๋ก ํ์
ํ๊ณ ์ ์ฌ์ ์ธ ๋ฌธ์ ๋ฅผ ์กฐ๊ธฐ์ ๋ฐ๊ฒฌํ์ฌ ๋์ํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ฅผ ์ํด์๋ ์ ์, ์ ๋ฅ, ์จ๋, ์ง๋ ๋ฑ ๋ค์ํ ์ผ์๋ฅผ
ํตํฉํ ๋ค์ค ์ผ์ ๊ธฐ๋ฐ ๋คํธ์ํฌ ์ค๊ณ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ฉฐ ๊ณ ์ ๋ฐ์ดํฐ ์ทจ๋ ์ฅ์น(DAQ) ๊ฐ๋ฐ์ ํตํด 1์ฐจ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์ฒ๋ฆฌํ๊ณ ์ด๋ฅผ ์ค์๊ฐ์ผ๋ก ๋ชจ๋ํฐ๋งํ๊ณ
์ฒ๋ฆฌํ ์ ์๋ ์์คํ
์ ๊ตฌ์ถํด์ผ ํ๋ค. ์ฌ๊ธฐ์ ๋น
๋ฐ์ดํฐ ๊ธฐ๋ฐ ์์คํ
๋ถ์ ๊ธฐ์ ์ ์ ์ฉํ์ฌ ์๊ณ์ด ๋ฐ์ดํฐ ๋ถ์ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ ๊ฐ๋ฐํ์ฌ ์ด์ ํจํด์ ๊ฒ์ถํ๊ณ
๋จธ์ ๋ฌ๋์ ํตํด ์์คํ
์ ์ฑ๋ฅ๊ณผ ๊ณ ์ฅ ์์ธก, ์๋ช
์์ธก ๊ธฐ์ ์ ๊ฐ๋ฐํด์ผ ํ๋ค. ๋์งํธ ํธ์ ๊ธฐ์ ์ ์ ์ฉํ์ฌ ์ค์๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ๋ฐ์ํ ์์คํ
์ ๋ชจ๋ธ๋งํ๊ณ
๊ฐ์ ํ๊ฒฝ์์์ ์ฌ๊ณ ์๋๋ฆฌ์ค๋ฅผ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ํตํด ์ฌ๊ณ ๋ฐ์ ํ๋ฅ ๋ฐ ์ํฅ๋๋ฅผ ๋ถ์ํ ๋ฆฌ์คํธ ํ๊ฐ ๋ฐ ๋์ ์ ๋ต์ ์๋ฆฝํ ํ์๊ฐ ์๋ค. ์ด๋ CBRM(Condition
Based Risk Management) ์์ญ์ผ๋ก ํ๋๋์ด ์ค๋น๋ณ ์ด๋ ฅ ๊ด๋ฆฌ ๋ฐ ์ํ ํ๊ฐ์ ์๋ช
์ฃผ๊ธฐ ๋น์ฉ ๋ถ์์ ํตํด ์์ฐ ๊ด๋ฆฌ์ ๋ฐ์ดํฐ๋ฒ ์ด์ค๋ฅผ
๊ตฌ์ถํ๊ณ ์ค๋น์ ์ค์๋ ๋ฐ ์ํ์ ๋ฐ๋ฅธ ์ฐ์ ์์์ ์ ๋น ์ผ์ ์ ์๋ฆฝํ ์ ์๋ค. ํด๋ผ์ฐ๋ ๊ธฐ๋ฐ์ ๋ฐ์ดํฐ ํตํฉ ๊ด๋ฆฌ๋ฅผ ํตํ์ฌ ์ค์๊ฐ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ์์ง
๋ฐ ์ ์ฅ์ ํ๊ณ API๋ฅผ ํตํ ์ธ๋ถ ์์คํ
์ ์ฐ๊ณํ์ฌ ๊ธฐ์์ ๋ณด, ์ ๋ ฅ ์์ฅ ๋ฐ์ดํฐ ๋ฑ์ ํ ์์คํ
๊ณผ์ ๋ฐ์ดํฐ ๊ณต์ ๋ฅผ ํตํด DC Digital Platform์
๊ตฌ์ถํ ํ์๊ฐ ์๋ค.
๊ทธ๋ฆผ 5. DC ์์คํ
ํตํฉ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์์คํ
๊ตฌ์ฑ๋
Fig. 5. DC Digital Platform
4. ๊ฒฐ ๋ก
๋ณธ ๋
ผ๋ฌธ์์๋ ์ ์ฌ์์๋์ง ๋ณด๊ธ ํ๋์ ๋ฐ๋ฅธ MVDC ๊ณํต ๊ธฐ์ ์ ๋ํฅ๊ณผ ๊ด๋ จ ์ ๊ธฐ์์ ๊ธฐ์ ์ ๊ณ ์ฐฐํ์๋ค. MVDC ์์คํ
์ ๋ฏธ๋ ์ ๋ ฅ ๊ณํต์ ํต์ฌ
์์๋ก ์๋ฆฌ ์ก์ ๊ฒ์ผ๋ก ์์๋๋ฉฐ ์ด์ ๋ฐ๋ฅธ ๊ด๋ จ ์์ ๊ธฐ์ ์ ์ค์์ฑ๋ ๋์ฑ ์ปค์ง ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค. MVDC ์์คํ
์ ์ ๋ฝ, ๋ถ๋ฏธ, ์์์ ๋ฑ ์
์ธ๊ณ์ ์ผ๋ก ์ค์ฆ ์ฌ์
๊ณผ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ๋ฐ ์ฌ์
์ด ์งํ ์ค์ ์์ผ๋ฉฐ ์ฃผ๋ก ์ ์ฌ์์๋์ง ํตํฉ, ์ ๋ ฅ ํ์ง ํฅ์, ๊ณํต์ ์ ์ฐ์ฑ ์ฆ๋ ๋ฑ์ด ์ฃผ์ ๋ชฉ์ ์ด๋ค. ์ด์
MVDC ํน์ฑ์ ๊ณ ๋ คํ ์๋ก์ด ์์ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ๊ธฐ์ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์ํ๋ฉฐ ์ ์ ์ค๊ณ, ์ ์ง ์ค๊ณ, ๋ณดํธ ํ์กฐ ๋ฑ ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์์์ ๊ธฐ์ ์ ์์ ์ฑ ํ๋ณด๊ฐ ์ค์ํ๋ค.
์ฃผ์ MVDC ์์คํ
์์์ ์์ ๊ธฐ์ ๋ถ์ผ๋ฅผ ์ ๋ฆฌํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
์ฃผ์ ๋ถ์ผ
|
๋ด ์ฉ
|
MVDC ์ค๋น ๊ธฐ์ค ๊ฐ๋ฐ
|
ํ์ค ์ ์, DC-DC์ปจ๋ฒํฐ, DC์ฐจ๋จ๊ธฐ, DCํจ์ฆ ๋ฑ ์ค๋น ์์ค ๊ธฐ์ค
|
MVDC ์ฌ๊ณ ๋ชจ์ ์ค์ฆ
|
์ง๋ฝ, ๋จ๋ฝ ์ฌ๊ณ ๋ชจ์, RTDS ๋ฑ์ ํตํ ์ค์ฆ
|
MVDC ์์คํ
์์ ์ฑ ํ๊ฐ ๊ธฐ์ค ๊ฐ๋ฐ
|
DC-DC์ปจ๋ฒํฐ, ๋ณดํธ์ฅ์น ์ ์ฐ์ ํญ, ์ ์ง์ ํญ, ์ ์ ๋ก, ํผ๋ขฐ๊ธฐ, ํ์ค ํต์ ํ๋กํ ์ฝ ๋ฑ ์์ ์ฑ ํ๊ฐ ๊ธฐ์ค
|
MVDC ์ฌ๊ณ ์์ธ ๋ถ์ ๋ฐ ๋์ ์ฒด๊ณ ๊ฐ๋ฐ
|
์ฌ๊ณ ์์ธ ๋ถ์๊ธฐ์ , ํ์ฅ ๋์ ๋งค๋ด์ผ, ์ค์๊ฐ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ์์คํ
, ์ํ์์ธก, ์จ๋ผ์ธ ๊ฒ์ฌ
|
์ฐ์ ๊ตญ์ ํ์ค์ ์๊ฑฐํ ํ์ค์ ์ ๋ฐ, DC-DC ์ปจ๋ฒํฐ, ๋ณดํธ์ฅ์น ๋ฑ MVDC ์ค๋น ์์ค ๊ธฐ์ค์ ์ ๋ฆฝํ๊ณ ์ง๋ฝ, ๋จ๋ฝ ์ฌ๊ณ ๋ชจ์ ๋ฐ RTDS ๋ฑ์
์ด์ฉํ ์ค์ฆ์ด ํ์ํ๋ค. ์ด๋ฅผ ๋ฐํ์ผ๋ก MVDC ์์คํ
์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๊ฐ ์ค๋น์ ์์ ์ฑ ํ๊ฐ ๊ธฐ์ค์ ๊ฐ๋ฐํ๊ณ ์ฌ๊ณ ์์ธ ๋ถ์, ์ค์๊ฐ ํตํฉ ๋ชจ๋ํฐ๋ง ๋ฑ์
ํตํ ์์คํ
์ ์ํ์ฑ์ ์์ธกํ๊ณ ํ์ฅ์์ ๋์ํ ์ ์๋ ๋งค๋ด์ผ์ ๊ตฌ์ฑํ์ฌ ์ค์๊ฐ ์์ ์ง๋จ ๊ธฐ์ ๋ก ๊ทธ ์์ญ์ด ํ๋๋์ด์ผ ํ ๊ฒ์ผ๋ก ํ๋จ๋๋ค.
์ด๋ฅผ ์ํ์ฌ ๊ตญ๋ด ์ค์ ์ ๋ง๋ MVDC ์์ ๊ธฐ์ค ๋ฐ ๊ฐ์ด๋๋ผ์ธ ๊ฐ๋ฐ์ด ํ์ํ๊ณ ์ฐํ์ฐ ํ๋ ฅ์ ํตํ MVDC ์์ ๊ธฐ์ ์ํ๊ณ๋ฅผ ๊ตฌ์ถ ๋ฐ ๊ตญ์ ํ์คํ
ํ๋์ ํตํ ๊ด๋ จ ๊ธฐ์ ์ ์ ๋์ ์ธ ์ญํ ๊ณผ ํ์ฅ์์์ ์ ๋ฌธ ์ธ๋ ฅ ์์ฑ๊ณผ ๊ต์ก ํ๋ก๊ทธ๋จ ๊ฐ๋ฐ ๋ฑ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค๊ณ ํ๋จ๋๋ค.
MVDC ์์คํ
์ ๊ตญ๊ฐ ๊ธฐ๋ฐ ์์ค๋ก์จ ๊ทธ ์์ ์ฑ๊ณผ ์ ๋ขฐ์ฑ์ด ๋ฌด์๋ณด๋ค ์ค์ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ์ ์ฑ
์ ์ผ๋ก ๊ด๋ จ ์ฌ์
์ ๋ํ ๊ธฐ์
์ ์ ๊ทน์ ์ธ ์ฐธ์ฌ๋ฅผ ์ ๋ํ๊ณ
์ ๋ถ ์ฐจ์์ด ์ง์์ด ํ์ํ๋ค. ๋ํ, ๋ค์ํ ๋ถ์ผ์ ์ ๋ฌธ๊ฐ๋ค๋ก ๊ตฌ์ฑ๋ ํ์์ฒด๋ฅผ ํตํด ์ง์์ ์ธ ํ ๋ก ๊ณผ ์ฐ๊ตฌ ์ค์ฆ์ด ์ด๋ฃจ์ด์ ธ์ผ ํ๋ค. ํนํ, MVDC
์์คํ
์์์ ํ์คํ๋ ์ ์ ์ค์ , ์ฃผ์ ์์ ๊ธฐ์ ์ ์ธ๋ถํ, ๋ค์ํ ์ค์ฆ ์ฌ์
์ ํตํ ์์ ์ด์ ๊ธฐ์ ํ๋ณด ๋ฑ์ด ์๊ธํ ๊ณผ์ ์ด๋ค. MVDC ์ก๋ฐฐ์
๋ถ์ผ์ ์์ ๊ธฐ์ ์ ๋ํ ์ ์ ์ ์ธ ์ฐ๊ตฌ ๊ฐ๋ฐ์ ๊ธฐ์ ์ ์ฐ์๋ฅผ ๋์ด ์๋์ง ์ ํ ์๋์ ๊ตญ๊ฐ ๊ฒฝ์๋ ฅ ํ๋ณด์ ์ง์ ๊ฐ๋ฅํ ๋ฐ์ ์ ํฌ๊ฒ ๊ธฐ์ฌํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ฌ๋ฃ๋๋ค.
References
International Electrotechnical Commission, โIEC 62909-2:2021 - Bi-directional grid-connected
power converters - Part 2: Interface of GCPC and distributed energy resources,โ 2021
Siemens Energy, โMVDC PLUS โ The next level of power transmission and distribution.
White Paper,โ 2021
ABB Group, โEnabling the Future Grid with MVDC Technology. Technical Application Paper,โ
2022
European Commission, โHorizon Europe: MVDC PROTECT - Advanced Protection Systems for
Medium Voltage DC Grids Project ID: 101070237,โ 2023
U.S. Department of Energy, โGrid Modernization Initiative: MVDC Integration and Control.
Technical Report NREL/TP-5D00-82341,โ 2022
W ang, L., Zhang, Z., & Chen, H., โArtificial Intelligence-Based Fault Diagnosis in
MVDC Distribution Systems,โ IEEE Transactions on Smart Grid, vol. 14, no. 3, pp. 1850~1862,
2023
Bang-Wook Lee, โTechnical Considerations of DC Electrical Safety Requirement for Future
DC Grid by Analyzing DC Power Network and Applications,โ The Transactions of the
Korean Institute of Electrical Engineers, vol. 73, no. 5, pp. 849~859, 2024
Hu-Dong Lee, โA Study on Operation Algorithm for Protection Coordination in 20kV MVDC
Radial Distribution System,โ The Transactions of the Korean Institute of Electrical
Engineers, vol. 69, no. 6, pp. 869~880, 2020
Seong-Hyun Kang, โA Study on Fault Analysis of ยฑ35kV MVDC Hybrid Distribution System
Using PSCAD/EMTDC,โ The Transactions of the Korean Institute of Electrical Engineers,
vol. 70, no. 8, pp. 1117~1128, 2021
IEEE Power, and Energy Society, โIEEE Std 1709-2022 - IEEE Recommended Practice for
Medium-Voltage Direct Current (MVDC) Power Systems on Ships,โ 2022
CIGRE Working Group B4.75, โFeasibility Study and Application of Voltage Source Converters
for Medium Voltage DC Networks. Technical Brochure 793,โ 2020
Smith, J., & Brown, A., โAdvancements in MVDC Protection Coordination Strategies,โ
IEEE Transactions on Power Delivery, vol. 38, no. 4, pp. 2200~2215, 2023
Kim, S., Park, M., & Lee, S., โCommon Mode Voltage Reduction Techniques in MVDC Systems:
A Comprehensive Review,โ Energies, vol. 15, no. 8, pp. 2856, 2022
Johnson, R., & Williams, T., โGrounding Design Considerations for MVDC Grids,โ Electric
Power Systems Research, 190, 106696, 2021
National Grid ESO., โFuture Energy Scenarios 2023: The Role of MVDC in Grid Modernization,โ
2023
Liu, Y., & Zhang, X., โInsulation Coordination in MVDC Systems: Challenges and Solutions,โ
High Voltage, vol. 7, no. 2, pp. 411~423, 2022
International Energy Agency, โGlobal MVDC Outlook 2023,โ IEA Publications, 2023
EPRI, โMedium Voltage DC Networks: Planning, Design, and Operation Guidelines,โ Technical
Report 3002023416, 2022
Mitsubishi Electric Corporation, โMVDC for Renewable Energy Integration,โ Technical
Review, vol. 30, no. 2, pp. 1~8, 2023
Lee, J., Kim, H. & Park, S., โEconomic Analysis of MVDC Implementation in Distribution
Networks,โ Sustainable Energy, Grids and Networks, 29, 100571, 2022
Brown, R., & Davis, C., โMVDC Converter Topologies: A Comparative Study,โ IEEE Journal
of Emerging and Selected Topics in Power Electronics, vol. 11, no. 4, pp. 3852~3865,
2023
World Bank Group, โScaling Up MVDC: Opportunities and Challenges for Developing Countries,โ
Energy Sector Management Assistance Program (ESMAP) Technical Report 014/23, 2023
์ ์์๊ฐ
์ํ์ฑ (Hyun Sung Lim)
He received the B.S. and M.S degrees in electrical engineering from the Incheon University,
Korea, in 2006, 2008 and Ph. D. degree in IT Convergence system from the Jeonbuk University,
Korea, in 2019. He is currently a professor in Korea Polytechnics. His research fields
include renewable energy safety, energy storage system safety
https://orcid.org/0009-0005-2653-7281